Η Κόριννα κόρη του Αχελωοδόρου και της Ιπποκράτειας ήταν λυρική ποιήτρια του 6ου-5ου αι. π.Χ., Σύμφωνα με αρχαίες πηγές, όπως ο Πλούταρχος και ο Παυσανίας, καταγόταν από την Τανάγρα της Βοιωτίας, όπου ήταν διδάσκαλος και αντίπαλον δέος του γνωστότερου Θηβαίου ποιητή Πινδάρου τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, νίκησε πέντε φορές σε ποιητικούς αγώνες.
Αν και δύο από τα ποιήματά της επέζησαν σε επιτομή, το μεγαλύτερο μέρος του έργου της διατηρείται σε αποσπάσματα παπύρου του 2ου αι. π.Χ....
Η πρωϊμότερη αναφορά στην ποιήτρια γίνεται από τον Αντίπατρο τον Θεσσαλονικέα τον πρώτο αιώνα π .χ ο οποίος την περιλαμβάνει σε έναν κατάλογο ποιητριών μαζί με τις Πράξιλλα , Μοιρώ , Ανύτη , Σαπφώ, Ήριννα, Τελέσιλλα, Νοσσίς και Μυρτίς. Η Σούδα παραδίδει πως η Κόριννα ήταν μαθήτρια της επίσης Βοιωτής ποιήτριας Μύρτιδος και ότι πεντάκις ενίκησε Πίνδαρον.
Αν ο Πίνδαρος ήταν όντως μαθητής της, μπορεί να υποτεθεί ότι είχε γεννηθεί μερικά έτη πιο νωρίς από τη χρονιά γέννησης του (522 π.Χ.). Μερικοί συγγραφείς, ωστόσο, την τοποθετούν στον 5ο ή 4ο αι. π.Χ..Αξίζει επίσης να σημειώσουμε πως και ο Οβίδιος, βασιζόμενος στον Αλεξανδρινό Κανόνα των εννέα μεγάλων λυρικών , ονοματίζει Κόριννα την κεντρική μορφή των ερωτικών ελεγειών του.
Η Κόριννα έγραψε χορική λυρική ποίηση πεντάστιχες ή εξάστιχες στροφές για πανηγύρεις στη βοιωτική διάλεκτο και απλή μετρική. Εμπνεύστηκε κυρίως από τους αρχαίους βοιωτικούς μύθους, που τους απέδωσε με ύφος απλό και κάπως ξερό, ως προς τα κοσμητικά επίθετα. Ως προς το μέτρο, χρησιμοποίησε το ιαμβικό και το χοριαμβικό δίμετρο. Έγραψε βουκολικά ποιήματα, μερικά ηρωικά αφηγήματα και ίσως τον πόλεμο των "Επτά επί Θήβας".
Υμνεί τον θεό κυνηγό Ωρίωνα , που λατρευόταν στην Βοιωτία , ως συμπατριώτη της , και τον καταστερισμό του. Το ίδιο και τον πατέρα του Ωρίωνα , τον Υριέα (Ουριέυς ) , ο οποίος ήταν επώνυμος ήρωας , ιδρυτής Βοιωτικής πόλης κοντά στην Τανάγρα. Επίσης έχουν διασωθεί και 1250 στίχοι ποιημάτων που εκδόθηκαν για πρώτη φορά από τον ΒΙΛΑΜΟΒΙΤΣ –ΜΑΙΛΕΝΤΟΡΦ .
Στο ποίημα με τον τίτλο Κουρήτες αναφέρεται στον Ακραιφέα (Ακραιφήν , Ακραιφεύς ) που ήταν επίσης επώνυμος ήρωας και ιδρυτής της Βοιωτικής πόλης Ακραιφία , και ένας από τους πέντε γιους του Ωρίωνα . Τέλος , υμνεί τον Ευώνυμο (Ευωνούμοι ) που ήταν ο πρώτος μάντης του Απόλλωνα γιος του Κηφισού και πατέρας της Αυλίδος .
Με την λατρεία του Απόλλωνα σχετίζεται και το ποίημα Ορέστας που αναφέρεται στην ανατολή του φεγγαριού και την επτάπυλη Θήβα .
Ένα άλλο ποίημα διηγείται τον φόνο της Τευμησσικής αλεπούς από τον Οιδίποδα και τον βοηθό του τον Ιόλαο. Αποσπάσματα του έργου της ποιήτριας είναι σήμερα γνωστά από αιγυπτιακούς παπύρους.
Λέγεται ότι επέκρινε τον Πίνδαρο για εισαγωγή αττικισμού στα ποιήματά του.
Αντίθετα με τον Πίνδαρο, έδωσε έμφαση σε τοπικούς μύθους και χάραξε παράλληλους μεταξύ του κόσμου της μυθολογίας και της συνήθους ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Ο Παυσανίας και ο Αιλιανός ισχυρίζονταν ότι κέρδισε σε ποιητικό διαγωνισμό τον Πίνδαρο, γεγονός για το οποίο η ίδια παράγγειλε να της κατασκευάσουν μνημείο.
Σύμφωνα με τον Παυσανία, η επιτυχία της μάλλον οφειλόταν κυρίως στην ομορφιά της και στη χρήση της τοπικής βοιωτικής διαλέκτου, σε αντίθεση με τη δωρική των ποιημάτων του Πινδάρου κι ως αντίδραση στις ήττες αυτές, ο Πίνδαρος την αποκάλεσε γουρούνα.
Λέγεται μάλιστα πως απευθυνόμενη στον μεγάλο ποιητή, τον οποίο κατηγορεί ότι δεν τραγουδά μύθους που είναι η ουσία της ποίησης αλλά και όταν ακόμα τους μαζέψει τους σκορπά με τα δύο του χέρια, υπερήφανη για τη νίκη της, του είπε :
"Ω ! Πίνδαρε τη χειρεί σπείρειν αλλά και μη όλω τω θυλάκω" (Πίνδαρε με το χέρι να σπέρνεις και όχι με το σακί ) .
Τα σχεδιάσματα δύο ποιημάτων της έχουν επιζήσει. Το ποίημα Μινύαι μιλά για τις τρεις ενήλικες κόρες του βασιλιά Μινύα του Ορχομενού: τη Λευκίππη, την Αρσίππη, και την Αλκαθόη. Το ποίημα Κορωνίδες μιλά τις δύο κόρες του Ωρίωνα, τη Μενίππη και τη Μητιόχη, οι οποίες έκοψαν το λαιμό τους με τη σαΐτα του αργαλιού τους, θυσιάζοντας τον εαυτό τους για χάρη των συμπολιτών τους.
Ο Προπέρτιος παραδίδει πως η antίqua Corίnna ήταν μέλος της συντροφιάς της Σαπφούς. Ο Παυσανίας που επισκέφθηκε την περιοχή της αρχαίας Τανάγρας αναφέρει το νήμα με την εικόνα της Κόριννας, ένα γλυπτό του Καλάμιδος , κοντά στο Γυμνάσιο της αρχαίας πόλης , αλλά και την νίκη της επί του Πινδάρου σε ποιητικό αγώνα .
Στο μουσείο της πόλης Compiegne φυλάσσεται ένα αγαλμάτιο ύψους περίπου 50 εκατοστών που παρουσιάζει γυναίκα ενδεδυμένη με χιτώνα , ιμάτιο και αρχαϊκή κόμμωση. Στα χέρια της κρατά έναν ανοιχτό κύλινδρο . Στην βάση του φέρει εγχάρακτο το όνομα ΚΟΡΙΝΝΑ . Ίσως να πρόκειται για το ίδιο άγαλμα που είδε ο Παυσανίας κατά την περιήγηση του στην αρχαία Τανάγρα , αφιερωμένο στην καλλίστη των γυναικών όπως ο ίδιος εκτιμά. Πολλοί νεότεροι κριτικοί έχουν αμφισβητήσει την παραδοσιακή θεωρία ότι η Κόριννα ήταν σύγχρονη του Πινδάρου, και αξιώνουν μια αρκετά μεταγενέστερη ημερομηνία για αυτή. Παραθέτοντας τη βοιωτική ορθογραφία των σπαραγμάτων της, ο David Campbell, ο οποίος διόρθωσε μια νεότερη έκδοσή τους, υποστηρίζει ότι έζησε περίπου στα 200 π.χ και ότι η παραδοσιακή της βιογραφία, γεμάτη με αντιφατικές θεωρήσεις του χαρακτήρα της, αναδύθηκε σαν θρύλος σε αρκετά μεταγενέστερη ημερομηνία.
Άλλοι κλασσικοί φιλόλογοι, μεταξύ των οποίων και ο Peter Levi, την τοποθετούν επίσης σε μεταγενέστερη εποχή, βάσει των μυθολογικών της παραπομπών, οι οποίες προέρχονται από μεταγενέστερη εποχή, καθώς και της απουσίας οποιωνδήποτε συγχρόνων της μαρτυριών που να επιβεβαιώνουν τη νίκη της επί του Πινδάρου.
Επιπλέον, τα αρχαιότερα από τα σπαράγματά της χρονολογούνται από το το 2ο αιώνα π.Χ., συμφώνως προς άλλες ενδείξεις σχετικά με το πότε πράγματι έζησε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου