Έγινε με επιτυχία στο Ασήμι η παρουσίαση των αρχαίων λατομείων της Μεσαράς και ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση για τα μνημεία αυτά αλλά και τους τρόπους διάσωσης και «βιώσιμης αξιοποίησης» τους.
Παρουσιάσθηκαν τα αρχαία λατομεία της Φαιστού, του Απεσωκαρίου-Πλώρας, των Ματάλων, το «Λαβυρινθάκι» στο Μορόνι και ο «Λαβύρινθος» Καστελίου, της Γόρτυνας στους Αγίους Δέκα, στις «Βακιώτες» (από το Βάκχος) Σωκαρά και ένα αίνιγμα τεχνολογίας στο Βαθύ Λίθινου...

Η τεχνική εξόρυξης ήταν απλή, ακολουθούσε τα χαρακτηριστικά του ίδιου του πετρώματος. Στα λατομεία, συνήθως, η εξόρυξη αρχίζει από τα χαμηλά και προχωρεί ψηλά, κλιμακωτά. Οι αρχαίοι κατεργάζονταν επί τόπου τους αποκολλημένους όγκους, ώστε να αποκτήσουν το επιθυμητό σχήμα και περίπου τις ζητούμενες διαστάσεις, να ελαφρύνουν, και έτσι να διευκολυνθεί η μεταφορά τους.

Για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας εργασίας, ήταν απαραίτητο να υπάρχει ο κατάλληλος ισοπεδωμένος χώρος. Επρόκειτο στην ουσία για κάποια ειδικά διαμορφωμένα πλατώματα (συνήθως πάνω σε προϊόντα λατόμησης, στις λατύπες) στα οποία συγκεντρώνονταν όλοι ανεξαιρέτως οι όγκοι, κι εκεί κατά τη λάξευσή τους γινόταν η τελική διαλογή αυτών που επρόκειτο να μεταφερθούν από τους ελαττωματικούς που απορρίπτονταν. Τα πλατώματα αυτά βρίσκονταν σε μικρή απόσταση από τα μέτωπα εξόρυξης. Κατόπιν, όλα τα προϊόντα του λατομείου μεταφέρονταν στους διάφορους προορισμούς σύμφωνα με τις παραγγελίες.

Αν το λατομείο ήταν ψηλά σε βουνό, τότε έφτιαχναν ένα λιθόστρωτο ευθύ διάδρομο, μια γλίστρα, πάνω στην οποία ολίσθαιναν οι πέτρινοι όγκοι τοποθετημένοι σε εσχάρες ή χελώνες (ξυλογαϊδούρες), που συγκρατούσαν σχοινιά δεμένα σε πασσάλους. Όταν έφτανα στη ράμπα φορτωνόταν σε άμαξες που τα έσερναν βόδια ή μουλάρια

Η τεχνική απόσπασης ενός όγκου είχε ως εξής: το πρώτο βήμα ήταν ο καθαρισμός και η επιπέδωση του βράχου. Κατόπιν σχεδίαζαν στον καθαρισμένο βράχο το περίγραμμα του λίθου που επιθυμούσαν να αποσπάσουν. Μετά την αποκόλληση του όγκου και την πρώτη χαλάρωση των αρμών του, η προσπάθεια συνεχιζόταν με ολοένα αυξανόμενη τη συμμετοχή των μεγάλων μοχλών.

Τα λατομεία, της Μεσαράς, ο τόπος των μύθων και της ιστορίας, με τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους αποτελούν ένα σπουδαίο σύνολο την αρχαιολογικής μας κληρονομιάς.

Με αφετηρία τους την επιτυχημένη εκδήλωση στο πολιτιστικό σύλλογο Ασημίου, του γεωλόγου και εκπαιδευτικού κ Στέλιου Μανωλιούδη, σε συνεργασία με το Δίκτυο Συλλόγων Μεσσαράς, μπορούν να οργανωθούν ενδιαφέρουσες περιπατητικές διαδρομές, στα χνάρια των αρχαίων δρόμων, στα αρχαία λατομεία της Μεσσαράς. Η παρουσίαση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι χώροι των λατομείων μπορούν να αποτελέσουν επισκέψιμα μνημεία της βιομηχανικής αρχαιολογίας.

Ο θεματικός τουρισμός, ζητούμενο ακόμα για τον τόπο μας, μπορεί να συνεισφέρει ώστε η τουριστική περίοδος και να επιμηκυνθεί αλλά και να γίνει ποιοτικότερη. Το βασικότερο όμως είναι, πως η συστηματικότερη και με μέτρο «μετακίνηση» των επισκεπτών στην ενδοχώρα της Κρήτης, θα φέρει σε άμεση επαφή τους επισκέπτες αυτούς με τα ποιοτικά αγροτικά μας προϊόντα. Έτσι εκτός από την κατανάλωση τους στη διάρκεια της εδώ παραμονής τους θα ανοίξει προοπτική για αυτά, αφού θα αναζητήσουν αυτά τα προϊόντα που τους άρεσαν επιστρέφοντας στον τόπο τους.

Επομένως η «αλυσίδα βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης», στην ουσία δηλαδή ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης από αυτό που ακολουθούμε ως τώρα, με τις γνωστές συνέπειες, μπορεί να έχει ως αφετηρία την δημιουργία soft υποδομών όπως καθαρισμούς αρχαίων δρόμων σήμανση αρχαίων λατομείων, πατητηριών, τόπων αρχαίας λατρείας, προσκυνηματικών τόπων κλπ. Τα παραπάνω δεν απαιτούν μεγάλες επενδύσεις μπορούν να γίνουν άμεσα και να τοποθετηθούν σε βάση δεδομένων για την πληροφόρηση των τουριστικών πρακτόρων και των επισκεπτών.

πηγή: cretalive