"Eίναι σίγουρα δύσκολο να παρηγορήσει κανείς όσους έχουν πάθει αυτές τις συμφορές. Γιατί το πένθος δεν καταλαγιάζει ούτε με λόγια ούτε με νόμους, αλλά ο χαρακτήρας του καθενός και η αγάπη του προς τον νεκρό θα θέσει το όριο της λύπης του...
Πρέπει, όμως, να φανούμε θαρραλέοι και να διώχνουμε τη λύπη όσο το δυνατόν, και να μην θυμόμαστε μόνο τον θάνατο των νεκρών αλλά και την αρετή που μας άφησαν κληρονομιά.
Αν, ο θάνατός τους αξίζει, βέβαια, τον θρήνο, τα κατορθώματά τους απαιτούν μεγάλους επαίνους. Παρότι δεν γέρασαν, όπως αναλογεί σε κάθε θνητό, απέκτησαν ωστόσο αγέραστη δόξα και απόλυτη μακαριότητα. Και όσοι πέθαναν άκληροι, θα έχουν για παιδιά τους τους επαίνους των Ελλήνων. Όσοι πάλι άφησαν πίσω τους απογόνους, η εύνοια της πατρίδας θα αναλάβει την επιμέλεια των παιδιών για αυτούς.
Επιπλέον, αν ο θάνατος είναι όμοιος με την ανυπαρξία, οι νεκροί έχουν απαλλαγεί από αρρώστιες και λύπες και όλα τα υπόλοιπα που πλήττουν τη ζωή των ανθρώπων·
Αν, πάλι, υπάρχει αίσθηση στον Άδη ακόμη και κάποιος θεός μας φροντίζει, όπως υποθέτουμε, τότε είναι λογικό όσοι υπερασπίστηκαν τη λατρεία των θεών, όταν αυτή απειλούνταν, να αποκτούν εκ μέρους του θεού κάθε φροντίδα…"
Χαλεπὸν μὲν ἴσως ἐστὶ τοὺς ἐν τοῖς τοιούτοις ὄντας πάθεσι παραμυθεῖσθαι. τὰ γὰρ πένθη οὔτε λόγῳ οὔτε νόμῳ κοιμίζεται, ἀλλ’ ἡ φύσις ἑκάστου καὶ φιλία πρὸς τὸν τελευτήσαντα <τὸν> ὁρισμὸν ἔχει τοῦ λυπεῖσθαι. ὅμως δὲ χρὴ θαρρεῖν καὶ τῆς λύπης παραιρεῖν εἰς τὸ ἐνδεχόμενον, καὶ μεμνῆσθαι μὴ μόνον τοῦ θανάτου τῶν τετελευτηκότων, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀρετῆς ἧς καταλελοίπασιν. εἰ γὰρ θρήνων ἄξια πεπόνθασιν, ἀλλ’ ἐπαίνων μεγάλων
πεποιήκασιν. εἰ δὲ γήρως θνητοῦ μὴ μετέσχον, ἀλλ’ εὐδοξίαν ἀγήρατον εἰλήφασιν, εὐδαίμονές τε γεγόνασι κατὰ πάντα. ὅσοι μὲν γὰρ αὐτῶν ἄπαιδες τετελευτήκασιν, οἱ παρὰ τῶν Ἑλλήνων ἔπαινοι παῖδες αὐτῶν ἀθάνατοι ἔσονται. ὅσοι δὲ παῖδας
καταλελοίπασιν, ἡ τῆς πατρίδος εὔνοια ἐπίτροπος αὐτοῖς τῶν παίδων καταστήσεται. πρὸς δὲ τούτοις, εἰ μέν ἐστι τὸ ἀποθανεῖν ὅμοιον τῷ μὴ γενέσθαι, ἀπηλλαγμένοι εἰσὶ νόσων καὶ λύπης καὶ τῶν ἄλλων τῶν προσπιπτόντων εἰς τὸν ἀνθρώπινον βίον· εἰ δ’ ἔστιν αἴσθησις ἐν Ἅιδου καὶ ἐπιμέλεια παρὰ τοῦ δαιμονίου, ὥσπερ ὑπολαμβάνομεν, εἰκὸς τοὺς
ταῖς τιμαῖς τῶν θεῶν καταλυομέναις βοηθήσαντας πλείστης κηδεμονίας ὑπὸ τοῦ δαιμονίου τυγχάνειν.…
ΥΠΕΡΕΙΔΗΣ, ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ -ΥΠΕΡ 6.41–43Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος – Επιμ. Δ. Ιακώβ. 2006. Στο Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
*Ο Υπερείδης ήταν πολιτικός και στρατηγός της Αθήνας. Γεννήθηκε το 389 π.Χ. και πήρε ενεργό μέρος στα πολιτικά της πατρίδας του δίπλα στο Δημοσθένη εναντίον του Φιλίππου της Μακεδονίας. Μετά την ήττα των Αθηναίων στη Μάχη της Κραννώνας, ο Υπερείδης κατέφυγε στο ιερό του Αιακού στην Αίγινα, όπου και τον συνέλαβαν. Η παράδοση λέει ότι έκοψε τη γλώσσα του με τα δόντια του για να μην αναγκαστεί να προδώσει. Ο σπουδαιότερος λόγος του ήταν ο Επιτάφιος για κείνους που έπεσαν στο Λαμιακό πόλεμο. Μετά την ήττα των Αθηναίων στο Λαμιακό πόλεμο τον σκότωσε ο Αντίπατρος (322 π.Χ.). Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι ο ακρωτηριασμένος επίλογος του λόγου, όπου ο ρήτορας προσπαθεί να παρηγορήσει τους οικείους των νεκρών, παρ᾽ όλο που γνωρίζει και τονίζει πόσο δύσκολη είναι η παρηγορία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου