Θεόφραστου χαρακτήρες: Ο Δουλοπρεπής

 

"Η δουλοπρέπεια είναι, για να δώσουμε έναν περιληπτικό ορισμό, ένας τρόπος συναναστροφής που στοχεύει στο να προσφέρει ευχαρίστηση, χωρίς όμως τις καλύτερες προθέσεις, ενώ ο δουλοπρεπής είναι, χωρίς αμφιβολία, το είδος του ανθρώπου που..

σε χαιρετά από μακριά και, αφού σε αποκαλέσει άνδρα εξοχότατο και σου εκφράσει αρκούντως το θαυμασμό του, σε αγκαλιάζει και με τα δύο του χέρια και δε σε αφήνει, περπατά μαζί σου για λίγο και σε ρωτά πότε θα σε ξαναδεί και φεύγει επαινώντας σε.
Όταν τον προσκαλέσουν σε κάποια επιτροπή διαιτησίας, επιθυμεί να ευχαριστήσει όχι μόνο τον άνθρωπο που υποστηρίζει, αλλά και τον αντίδικο, για να φανεί ότι είναι αμερόληπτος.
Στους ξένους λέει ότι μιλούν δικαιότερα από τους συμπολίτες του.
Όταν τον καλέσουν σε δείπνο, προτρέπει τον οικοδεσπότη να φωνάξει τα παιδιά του, κι όταν εκείνα έρθουν, ισχυρίζεται ότι μοιάζουν στον πατέρα τους πιο πολύ κι απ᾽ όσο μοιάζουν τα σύκα μεταξύ τους. Τα φέρνει κοντά του και τα φιλά και τα βάζει να καθίσουν δίπλα του. Παίζει με ορισμένα από αυτά φωνάζοντας και ο ίδιος «ασκός, πέλεκυς», ενώ άλλα τα αφήνει να κοιμούνται πάνω στην κοιλιά του, παρόλο που τον πιέζουν…
… Κουρεύεται πολύ συχνά, διατηρεί τα δόντια του λευκά, αλλάζει τα ιμάτιά του, ενώ αυτά είναι ακόμη σε καλή κατάσταση, και αλείφεται με έλαια.
Στην αγορά συχνάζει κυρίως στο μέρος όπου είναι εγκατεστημένοι οι τραπεζίτες, ενώ προτιμά να περνά τον καιρό του σ᾽ εκείνα τα γυμνάσια, όπου γυμνάζονται οι έφηβοι. Στο θέατρο, όταν υπάρχει κάποια παράσταση, κάθεται κοντά στους στρατηγούς.
Δεν αγοράζει τίποτα για τον εαυτό του, αλλά για τους ξένους αγοράζει ελιές για το Βυζάντιο, λακωνικά σκυλιά για την Κύζικο, μέλι του Υμηττού για τη Ρόδο· και κάνοντάς τα αυτά τα διηγείται σε όλους στην πόλη.
Χωρίς αμφιβολία είναι ικανός να τρέφει πίθηκο στο σπίτι του και να αγοράσει φασιανό και σικελικά περιστέρια και κότσια ζαρκαδιού και ελαιοδοχεία σφαιρικά από τους Θουρίους και στραβά ραβδιά από τη Σπάρτη και χαλί υφασμένο με Πέρσες στρατιώτες και μια μικρή παλαίστρα που να διαθέτει κονίστρα και σφαιριστήριο. Αυτήν, τριγυρνώντας, την προσφέρει σε σοφιστές, σε δασκάλους που διδάσκουν τη χρήση των όπλων και σε δασκάλους της μουσικής, για να κάνουν επιδείξεις.
Σ᾽ αυτές τις επιδείξεις ο ίδιος προσέρχεται αργότερα, αφού οι υπόλοιποι έχουν ήδη καθίσει, για να λένε οι θεατές ο ένας στον άλλο: «Αυτού του ανθρώπου είναι η παλαίστρα».

ΑΡΕΣΚΕΙΑΣ 

Ἡ δὲ ἀρέσκειά ἐστι μέν, ὡς ὅρῳ περιλαβεῖν, ἔντευξις οὐκ ἐπὶ τῷ βελτίστῳ ἡδονῆς παρασκευαστική, ὁ δὲ ἄρεσκος ἀμέλει τοιοῦτός τις, οἷος πόρρωθεν προσαγορεῦσαι καὶ ἄνδρα κράτιστον εἴπας καὶ θαυμάσας ἱκανῶς, ἀμφοτέραις ταῖς χερσὶ περιβαλὼν μὴ ἀφιέναι καὶ μικρὸν προπέμψας καὶ ἐρωτήσας, πότε αὐτὸν ὄψεται, ἐπαινῶν ἀπαλλάττεσθαι καὶ παρακληθεὶς δὲ πρὸς δίαιταν μὴ μόνον ᾧ πάρεστι βούλεσθαι ἀρέσκειν, ἀλλὰ καὶ τῷ ἀντιδίκῳ, ἵνα κοινός τις εἶναι δοκῇ καὶ ‹πρὸς› τοὺς ξένους δὲ εἰπεῖν ὡς δικαιότερα λέγουσι τῶν πολιτῶν καὶ κεκλημένος δὲ ἐπὶ δεῖπνον κελεῦσαι καλέσαι τὰ παιδία τὸν ἑστιῶντα, καὶ εἰσιόντα φῆσαι σύκου ὁμοιότερα εἶναι τῷ πατρί, καὶ προσαγόμενος φιλῆσαι καὶ παρ᾽ αὑτὸν καθίσασθαι, καὶ τοῖς μὲν συμπαίζειν αὐτὸς λέγων «Ἀσκός, πέλεκυς», τὰ δὲ ἐπὶ τῆς γαστρὸς ἐᾶν καθεύδειν ἅμα θλιβόμενος. ‹. . .› καὶ πλειστάκις δὲ ἀποκείρασθαι καὶ τοὺς ὀδόντας λευκοὺς ἔχειν καὶ τὰ ἱμάτια δὲ χρηστὰ μεταβάλλεσθαι καὶ χρίματι ἀλείφεσθαι καὶ τῆς μὲν ἀγορᾶς πρὸς τὰς τραπέζας προσφοιτᾶν, τῶν δὲ γυμνασίων ἐν τούτοις διατρίβειν, οὗ ἂν οἱ ἔφηβοι γυμνάζωνται, τοῦ δὲ θεάτρου καθῆσθαι, ὅταν ᾖ θέα, πλησίον τῶν στρατηγῶν καὶ ἀγοράζειν αὑτῷ μὲν μηδέν, ξένοις δ᾽ ἐ‹λάας› εἰς Βυζάντιον καὶ Λακωνικὰς κύνας εἰς Κύζικον καὶ μέλι Ὑμήττιον εἰς Ῥόδον, καὶ ταῦτα ποιῶν τοῖς ἐν τῇ πόλει διηγεῖσθαι ἀμέλει δὲ καὶ πίθηκον θρέψαι δεινὸς καὶ τίτυρον κτήσασθαι καὶ Σικελικὰς περιστερὰς καὶ δορκαδείους ἀστραγάλους καὶ Θουριακὰς τῶν στρογγύλων ληκύθους καὶ βακτηρίας τῶν σκολιῶν ἐκ Λακεδαίμονος καὶ αὐλαίαν Πέρσας ἐνυφασμένην καὶ παλαιστρίδιον κονίστραν ἔχον καὶ σφαιριστήριον καὶ τοῦτο περιὼν χρηννύναι τοῖς σοφισταῖς, τοῖς ὁπλομάχοις, τοῖς ἁρμονικοῖς ἐνεπιδείκνυσθαι· καὶ αὐτὸς ἐν ταῖς ἐπιδείξεσιν ὕστερον ἐπεισιέναι, ἐπειδὰν ἤδη συγκαθῶνται, ἵν᾽ ὁ ἕτερος εἴπῃ τῶν θεωμένων πρὸς τὸν ἕτερον ὅτι «Τούτου ἐστὶν ἡ παλαίστρα».

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ- ΜΤΦΡ.ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΚΙΡΓΚΕΝΗΣ- ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ