"Οι θεοί σαν αιώνιοι γνωρίζουν τα πάντα.."

"Μάθε ακόμα, παιδί μου, από μένα και τα ακόλουθα, που είναι και σπουδαιότατα, είπε ο Καμβύσης. Όταν δηλαδή οι μάντεις και οι οιωνοί είναι αντίθετοι, ούτε συ, σε καμιά περίπτωση, να διακινδυνεύεις ούτε ο στρατός σου, έχοντας υπόψη σου πως οι άνθρωποι οδηγούνται στην εκλογή των πράξεών τους από εικασίες, χωρίς όμως καθόλου να γνωρίζουν από ποια τους πράξη θα ωφεληθούν.
Θα μπορούσες να το καταλάβεις από τα ίδια τα γεγονότα· πολλοί δηλαδή μέχρι τώρα, και μάλιστα αυτοί που θεωρούνται πάνσοφοι, συμβούλεψαν πόλεις ν' αναλάβουν πόλεμο εναντίον εκείνων, από τους οποίους όσοι πείστηκαν να επιτεθούν, καταστράφηκαν· πολλοί εξάλλου βοήθησαν πολλές πόλεις ή και ιδιώτες ν' αυξήσουν τη δύναμή τους, οι οποίοι, αφού έγιναν δυνατοί, τους προξένησαν τις μεγαλύτερες συμφορές· άλλοι πάλι ήταν δυνατό να έχουν φίλους, να τους ευεργετούν και να ευεργετούνται απ' αυτούς· επειδή ωστόσο προτίμησαν να τους μεταχειρίζονται σαν δούλους μάλλον παρά σαν φίλους, από τούτους τους ίδιους και τιμωρήθηκαν∙ πόσοι ακόμα έχασαν κι αυτά που είχαν, επειδή δεν αρκέστηκαν να ζουν ευχάριστα έχοντας τα υπάρχοντά τους, αλλά θέλησαν τα πάντα να αποκτήσουν· αλλά και πόσοι, αφού απόκτησαν τον πολυπόθητο χρυσό, εξαιτίας του καταστράφηκαν. Έτσι η ανθρώπινη σοφία δε γνωρίζει καθόλου να προτιμά το άριστο καλύτερα από κείνον, που, ρίχνοντας κλήρο, θα έπραττε ό,τι τύχει.
Οι θεοί όμως, παιδί μου, σαν αιώνιοι, γνωρίζουν τα πάντα: και τα παρελθόντα και τα παρόντα και τα μέλλοντα να συμβούν. Σ' εκείνους που τους συμβουλεύονται, αν τους ευνοούν, φανερώνουν τι πρέπει να κάνουν και τι όχι.
Και δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου παράξενο, αν δε θέλουν να δίνουν σε όλους συμβουλές· γιατί τίποτα δεν τους αναγκάζει να ασχολούνται μ' αυτούς για τους οποίους δε θέλουν να φροντίζουν".

Ξενοφώντος Κύρου Παιδεία. Μτφρ. Β. Καλαμπαλίκης- Πάπυρος