ΛΟΡΔΟΣ ΜΠΑΥΡΟΝ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΈΜΟΥ ΕΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 Β'ΜΕΡΟΣ

Γνωρίζω πως το έθνος μας, σε ό,ποια μορφή και να βρίσκεται στις μέρες μας, ποθεί και θέλει τον ηρωισμό, την επανάσταση τις δίκαιες πράξεις, την ταπείνωση των αδίκων και την ξεκάθαρη τοποθέτηση του κακού από το καλό.Γνωρίζω πως οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι από πάθη και πως πολλά από τον βίο μας είναι ίσως ανάξια λόγου. Ήρωες δεν θα γίνουμε όλοι, όμως ο καθένας μας έχει να δείξει ηρωισμό μέσα από της ατυχίες της ζωής του.
Οι ήρωες όμως είναι μια ειδική κατηγορία θνητών.
Η γενναιότητα τους τούς τοποθετεί στα νησιά των Μακάρων, στα Ηλύσια πεδία δίπλα στους θεούς.
Επειδή ο λαός αυτός ηρωοποιεί κατά συμφέρον και κατά βούληση, έχουμε δει να στήνονται ανδριάντες και να αποδίδονται τιμές σε ανθρώπους που, υπήρχε και η άλλη πλευρά, με ιστορικά επίσης ντοκουμέντα, η σκοτεινή, την οποία όμως επ'ουδενι θέλουν κάποιοι να μαθαίνουν τα παιδιά μας.
Έτσι ήρωας για κάποιους είναι ο Παπαδόπουλος, ο Βελουχιώτης, ο Μεταξάς, ο Παπανδρέου, και τόσοι άλλοι που μελλοντικά θα καταθέτουν , ίσως, στεφάνια κάποιοι στους ανδριάντες τους, κρύβοντας επιμελώς, κάποια, πιθανή, σκοτεινή πλευρά του βίου τους. Έτσι το Β ΜΈΡΟΣ αυτής της αναφοράς στον Μπάιρον σκοπό έχει να δείξει "τα ψιλά γράμματα της ιστορίας". Ας πάμε όμως να ξετυλίξουμε το κουβάρι του μύθου και της ιστορίας μας, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του Θεόδωρου Δημ. Παναγόπουλος ΤΑ ΨΙΛΆ ΓΡΆΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΊΑΣ

◾ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΟΙ ΕΠΑΦΕΣ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Κατά την συνάντηση των απεσταλμένων του Μπάιρον με τον Κολοκοτρώνη, έγινε συζήτηση και για το αγγλικό δάνειο, που επρόκειτο να χορηγήσουν οι Άγγλοι στην Ελλάδα.
«Με έκπληξη, διαπίστωσα», γράφει ο Browne, «ότι ο Κολοκοτρώνης ήταν ο μόνος από τους Έλληνες, που ήταν αντίθετος με το δάνειο, διότι η Αγγλία θα αποκτούσε μεγάλα δικαιώματα πάνω στην Ελλάδα και δεύτερον διότι θα βοηθούσε τον Μαυροκορδάτο και τους νησιώτες να μηχα­νορραφούν σε βάρος του συνόλου των επαναστατημένων Ελλήνων».
«Η Ελλάδα», είπε ο Κολοκοτρώνης, «είναι σε θέση να ελευθερωθεί με τις δικές της δυνάμεις, αρκεί να έχει να αντιμετωπίσει μόνο τους Τούρκους».
(Ομοίως, όπ. παρ., σ. 104)


◾Ο "ΜΕΣΣΙΑΣ" ΜΠΑΙΡΟΝ
Σοφός, προνοητικός και διορατικός ο Μεγάλος Κολο­κοτρώνης, το Λιοντάρι του Μόριά, προέβλεψε σωστά. Το δάνειο δό­θηκε, το εισέπραξαν οι Μαυροκορδατοφαναριώτες και οι Κουντουργιωτοκωλέττηδες και το χρησιμοποίησαν, όχι για τις ανάγκες του επαναστατημένου γένους, αλλά για την εξαγορά συνειδήσεων και την εξόντωση των αληθινών αγωνιστών.
«Στις 6-1-1824 ο Μπάιρον αποβιβάζεται στο Μεσολόγγι, ανάμεσα σε ζητωκραυγές του λαού και των στρατιωτών που είχαν συγκεντρωθεί στην παραλία.
Παρών ο Μαυροκορδάτος, οι καπεταναίοι και οι προε­στοί. Τον υποδέχτηκαν σαν Μεσσία. Τον χαιρετούσαν ως ελευθερωτή. Η άφιξή του χαιρετίστηκε με κανονιές, με ομοβροντίες και με μουσική.
Πλήθη από στρατιώτες και πολίτες όλων των τάξεων, φύλου και ηλι­κίας είχαν συγκεντρωθεί στην παραλία για να εκδηλώσουν τη χαρά τους.
Στα πρόσωπά τους ζωγραφιζόταν η ελπίδα και η ευχαρίστηση.
Ο λόρδος βγήκε στη στεριά με μια σπετσιώτικη φελούκα, φορώντας κόκκινη στολή. Φαινόταν πολύ συγκινημένος από τη σκηνή».
( J. Millingen, όπ. παρ., σ. 87.)
«Στο Μεσολόγγι τον υποδέχθηκαν σαν Μεσσία. Αλλά περισσότε­ρο για τα χρήματα, παρά για τη φήμη του και τη στρατιωτική του αξία».
(Robert A. McCabe, Byron and Greece, σ. 221).


Άρτος και θεάματα. Λίρες και επίδειξη. Συμβολισμοί για τα πλή­θη, μάζες τις λένε σήμερα. Βασιλείς και Αυτοκράτορες. Πρόεδροι και Πρωθυπουργοί. Στρατηγοί και Αρχιεπίσκοποι. «Ντυμένοι στα μαλάματα, επίσημοι και ωραίοι», καθώς γράψει ο Βάρναλης.
Από τη μια μεριά, τα πλήθη, χάχασκες, με το στόμα ανοιχτό, ανα­μένουν τη σωτηρία τους και στηρίζουν τις ελπίδες τους, έρμαια της βλακείας τους, από τους πλουμιστούς πετεινούς, τα πολύχρωμα κο­κόρια, τα ευνουχισμένα καπόνια, τα ματαιόδοξα παγώνια, τους ψιμυθιωμένους ψιττακούς!
Μόλις πάτησε το πόδι του στο Μεσολόγγι, πρώτη του ενέργεια ήταν να συγκροτήσει ένα ιδιωτικό στρατιωτικό σώμα από σαράντα μισθο­φόρους Σουλιώτες, που κολάκευαν τη ματαιοδοξία του και τον συνό­δευαν παντού.
Κάθε ημέρα έβγαινε έφιππος περίπατο στον μεσολογγίτικο κάμπο με επισημότητα και κουστωδία, όπως οι Τούρκοι πασάδες. Δεξιά και αριστερά του δυο ακόλουθοι. Ακριβώς πίσω του ο υπηρέτης του Τίτα, ένας “φουσκωτός” γονδολιέρης από τη Βενετία και ένας μεγαλόσωμος αράπης, και οι δυο ντυμένοι με ειδικές λιβρέες. Μπροστά και πίσω οι 50 Σουλιώτες της σωματοφυλακής του.
Αν δεν υπήρχαν οι φήμες για τον πακτωλό των χρημάτων του και οι παραπάνω ηγεμονικές επιδείξεις, η παρουσία του εδώ, θα ήταν αδιάφορη για τους Έλληνες.
Αλλά η συγκρότηση από μέρους ιδιω­τικού στρατού, η καταβολή μισθών, η ύπαρξη Αυλής, η πολυάριθμη φρουρά και το αλλοδαπό επιτελείο του, συνετέλεσαν στο να παρακαλούν, δικοί μας και ξένοι, να τους προσλάβει στην υπηρεσία του. Και όχι μόνο να μπουν στην υπηρεσία του, αλλά και να επωφεληθούν από τα χρήματά του.


◾ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΜΠΑΙΡΟΝ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΣΠΑΡΑΓΜΟΥ
Πρώτος και καλύτερος δανειολήπτης ο δι­κός μας Μαυροκορδάτος, ο οποίος σπεύδει αμέσως να του ζητήσει δάνειο -δήθεν για τον αγώνα!- έξι χιλιάδων λιρών. Ο Μπάιρον του δάνεισε μόνο τέσσερεις χιλιάδες λίρες για έξι μήνες, οι οποίες έπρε­πε να εξοφληθούν από το αγγλικό δάνειο που θα έπαιρνε η Ελλάδα.
Αν μέσα στο εξάμηνο δεν έπαιρνε πίσω τα χρήματά του, οι Έλληνες έπρεπε να πληρώσουν αναδρομικά τόκο από την σύναψη του δανεί­ου ως την εξόφλησή του.
(Ιστορικόν Αρχείον Μαυροκορδάτου, τευχ. III, σ. 567.)
Το δάνειο αυτό, που το πλήρωσαν μέχρι τελευταία δεκάρα, ή μάλλον μέχρι τελευταίο σέντσι, οι Έλληνες από την τσέπη τους, υστέρα από τον θάνατο του Μπάιρον, στους κληρονόμους του, πήγε ουσιαστικά στις τσέπες του Μαυροκορδάτου και της παρέας του (Κωλέττης και Σία) για να εξαγορασθούν οι Ρουμελιώτες και να εισβάλουν στην Πελο-­πόννησο έναν χρόνο αργότερα. (ο γνωστός εμφύλιος που παραλίγο να γκρεμίσει όλη την επανάσταση).
Υπάρχει, όμως, και άλλο δάνειο για τρεις χιλιάδες ισπανικά τά­λιρα, που πήρε πάλι ο Μαυροκορδάτος για να πληρώσει τους μισθο-­φόρους Σουλιώτες, για το οποίο γράφτηκε υποθήκη στις αλυκές Με­σολογγίου, μέχρι την εξόφλησή του.
«Προσωρινή Διοίκησις τής Ελλάδος. Δηλοποιειται οτι έλήφθη-σαν παρά τοΰ έκλαμπροτάτου Λόρδου Βύρωνος δάνεια τάλληρα τήςΙ σπανίας 3.000 έπάνω είς τά εισοδήματα τών άλυκών τοΰ Μεσολογ­γίου. Τό εισόδημα τών άλυκών μένει είς τήν εξουσίαν τής έκλαμπρότητός του μέχρι τής άποπληρωμής τής είρημένης ποσότητος. Υπογραφή. Μαυροκορδάτος»·
(Ιστορικόν Αρχείον. Μαυροκορδάτου, όπ. παρ., σ. 570.)


◾Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ "ΦΙΛΛΕΛΗΝΑ" ΣΤΗΝ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ
Δεν κατάφερε ο Μπάιρον να μείνει ουδέτερος στις μηχανορραφίες του Μαυρο-­κορδάτου και του Κωλέττη και επηρεασμένος από αυτούς, έφθασε στο σημείο να παρομοιάζει τον Κολοκοτρώνη και τους στρατιωτι­κούς του Αγώνα με τους Τούρκους, τους οποίους η κυβέρνηση και οι Ρουμελιώτες έπρεπε να σκοτώσουν.
Γίνεται έτσι απροκάλυπτα κήρυκας της ωμής βίας και του εμφυλίου πολέμου.
Αποφαίνεται με σιγου­ριά -φερέφωνο του Μαυροκορδάτου- ότι οι Μοραΐτες είναι ένοχοι και πρέπει να παταχθούν, ενώ δεν είχε άμεση και προσωπική γνώση των γεγονότων, αφού δεν είχε προλάβει καν να σχηματίσει δική του αντίληψη.
«...Πρέπει να εξαπολυθούμε στον Μοριά με τους Έλληνες της Δυτικής Ελλάδας, που είναι πιο γενναίοι, και προς το παρόν πιο ισχυροί, και να επιδιώξουμε το αποτέλεσμα της “φυσικής επιβολής”, αφού δεν δέχονται οι Μοραΐτες την ηθική πειθώ», γράφει σε
κά­ποιον φίλο του.
(Moore Thomas, The Life, Letters and journals ofL ord Byron, London 1830, τ. 1σ. 605.)
Αυτός ήταν ο μεγάλος φιλέλληνας.
Μόλις έναν μήνα από την εγκατάστασή του στο Μεσολόγγι, παίρνει καθαρά το μέρος των κυ­βερνητικών και αποφαίνεται αμετάκλητα για την ενοχή και την κα­ταδίκη των Μοραϊτών με θανατική ποινή.
Ο πιο πιστός φίλος του Μπάιρον, ο στρατιωτικός διοικητής των αγ­γλικών δυνάμεων της Αγγλοκρατούμενης Κεφαλονιάς σε γραπτή του αναφορά, υποστηρίζει ότι «η εξόντωση ανθρώπων, όπως ο Κολοκο­τρώνης, θα προωθήσει στην εξουσία, άνδρες, όπως ο Μαυροκορδάτος, ο Κουντουρώτης, ο Μιαούλης, ο Ορλάνδος, ο Λουριώτης».
Αναφέρει στην επιστολή του:
(Napier Charles James, War in Greece, London 1824, σ. 11.)
«Ο Μπάιρον έχει καταντήσει άθλιο εργαλείο στα χέρια ενός αδύναμου, ηλίθιου και αχρείου πλάσματος που αυτοονομαζόταν πρίγκι­πας Μαυροκορδάτος...
Έζησε πέντε μήνες νυσταλέος. Καλύτερα που πέθανε... τα λίγα που έκανε ωφέλησαν τους αριστοκράτες, κατέ­στρεψε τη Δημοκρατία και άνοιξε τον δρόμο για ξένο μονάρχη...
Ένα αγγλικό καράβι έφερε στ’ Ανάπλι την πρώτη δόση του δανείου 40.000 λίρες... η Κυβέρνηση αποφάσισε να συντρίψει τους στρατιω­τικούς της αντιπάλους. Οργάνωσε στρατιωτική δύναμη, αποσπώντας άνδρες από τους στρατιωτικούς.
Έγινε απόπειρα δολοφονίας του Οδυσσέα και συνωμοσία για τη σύλληψη του Κολοκοτρώνη.
Έτσι οι καπεταναίοι έφυγαν στα βουνά.
Τελικά συνέλαβε τον Κολοκοτρώνη και πολλούς άλλους.
Πώς θα μπορούσε ένας στρατιώτης,(αναφέρεται τον Οδυσσέα Ανδρούτσο), που δεν διαθέτει τίποτε άλλο εκτός από το σπαθί του, να υπερασπισθεί τον εαυτό του, εναντίον των καταχθόνιων ραδιουργιών ενός πρίγκηπα της κόλασης, οπλισμένου με ένα σεντούκι χρυσάφι;
Είναι ένα αρι­στοκρατικό κτήνος που θέλει βασιλιάδες.
Ένας κακομοίρης διπρό­σωπος, άνευρος, ραδιούργος και άνανδρος...(εννοεί τον Μαυροκορδάτο)».
Οι Φαναριώτες, όπως οι σατανάδες, δουλεύουν στο σκοτάδι... αντίθετα οι κλέφτες ήσαν οι μόνοι άξιοι στρατιώτες του Αγώνα και οι ηγέτες τους κράτη­σαν τον πόλεμο τρία ολόκληρα χρόνια, με τόση επιτυχία, που η Κυ­βέρνηση κατόρθωσε να συνάψει δάνειο.
Τότε αποφάσισε να διαιρέ­σει τους κλέφτες και να διορίσει δικούς της.
Φυλάκισαν τους πα­λαιούς στρατιωτικούς αρχηγούς και έχασαν χρόνο πολύ συζητώντας τον διορισμό νέων διοικητών των στρατευμάτων... και έχασαν όλα τα εδάφη που είχαν κερδίσει οι παλαιοί αρχηγοί».
(Τrelawny, όπ. παρ., σ. 242-245).
Δεν κατήγγειλε επίσης ποτέ την φιλοτουρκική στάση της Αγγλικής Κυβέρνησης, της οποίας πρώτη προτεραιότητα ήταν να προστατευθεί με κάθε θυσία, η ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που αποτελούσε το μοναδικό εμπόδιο καθόδου της Ρωσίας στη Με­σόγειο.
Επομένως, κατά τους Άγγλους, αποκλειόταν ο διαμελισμός της Τουρκίας και η ανεξαρτησία της Ελλάδος.
Ήδη από τον Αύγου­στο του 1822, ο Άγγλος υπουργός εξωτερικών Κάννιγκ έδειχνε την αντιπάθειά του για τους Έλληνες, δηλώνοντας:
«Είναι αναμφισβή­τητο ότι πρόκειται για σπείρα αχρείων», και πρόσθετε ότι «η Αγγλία δεν έχει καμμιά διάθεση να εμπλακεί σε πόλεμο για το χατήρι του Επαμεινώνδα και του Απόστολου Παύλου».
(Η. W. Temperley, The Foreign P olicy o f Canning, 1822, σ. 329).
Αυτού του μισέλληνα έχουμε στήσει ανδριάντα στην πρωτεύουσα και τον έχουμε τιμήσει με το όνομα κεντρικής πλατείας.


◾ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο θάνατος του Μπάιρον, για τον οποίον, οι συμπατριώτες του δεν έτρεφαν, όταν ήταν εν ζωή, τα καλύτερα των αισθημάτων τους, η συ­ναισθηματική φόρτιση των Ελλήνων, ότι κάποιος «Μεγάλος» της εποχής ενδιαφέρθηκε για τον αγώνα τους από τον οποίο περίμεναν πολλά, έκαναν τους συναισθηματικούς Έλληνες, κυριολεκτικά να τον αγιοποιήσουν και να τον κατατάξουν μεταξύ των εθνικών τους ηρώων.
Τον θάνατό του ακολούθησαν, ύμνοι, έπαινοι, δοξαστικά, που ξεκίνησαν από την πατρίδα του και επεκτάθηκαν σε όλη την Ευ­ρώπη, για το πόσα πολλά πρόσφερε ο λόρδος στην Ελληνική Επανά­σταση, ώστε ακόμη και τη ζωή του έδωσε γι’ αυτήν.
Οι συνήθεις, μετά θάνατον υπερβολές και μεγαλοστομίες.
Έτσι ο μύθος αυτός θά­μπωσε την πραγματικότητα και κάλυψε τις πραγματικές διαστάσεις του άνδρα, γιατί η πικρή αλήθεια είναι, ότι, τόσο αυτός όσο και η Αγ­γλία, έβλαψαν εξίσου την Ελλάδα.
Η Αγγλία με τις λίρες της προκάλεσε τον εμφύλιο πόλεμο και ο Μπάιρον όχι μόνο δεν τον απέτρε­ψε, με το κύρος που είχε τότε, αλλά συνέβαλε σ’ αυτόν, όχι μόνο χρηματοδοτώντας τον Μαυροκορδάτο, αλλά και με την υστεροβουλία ότι, ενισχύοντας τους ευκαιριακά ισχυρούς των ημερών εκείνων, έγραφε υποθήκη να γίνει βασιλιάς ή πρόεδρος των Ελλήνων.
Στην πραγματικότητα, το μόνο που κατάφερε στην ολιγόμηνη πα­ραμονή του στην Ελλάδα, ήταν να πολλαπλασιάσει τις διχόνοιες.
Αναφέρονται οι ιστορικοί σχετικά:
1.«Ο εντιμότατος λόρδος έφερε γύρω στα 200.000 φράγκα, αλλά επειδή είχε κακούς συμβούλους, τα διασπάθισε, χωρίς ορισμένο και σταθε­ρό σκοπό. Πέρασε σαν αστραπή και δεν άφησε πίσω του τίποτε... το χρυσάφι που σκόρπισε φούντωσε πολλά πάθη... Όλα δείχνουν πως οι Άγγλοι επιδιώκουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την πολιτική των κυβερνώντων στην Ελλάδα».
(Voutier: όπ. παρ., σ. 45).
2.«Διά νά προβή δε τό έθνος ταχύτερον εις άνωμαλίαν, και παραλύση, έπεμψεν ό Λόρδος Βύρων άπό Μεσολογγίου του Μαυροκορδάτου 20.000 δίστηλα -4.000 λίρες- προς ένίσχυσιν του έμφυλίου πολέμου, ύποσκάπτων τον βωμόν τής Ελλάδος... εις τήν άνάγκην δε τής Κυβερνήσεως του Κουντουριώτη έπεμψεν 20χιλ. δίστηλα και ό φημιζόμενος Φιλέλλην Λόρδος Βύρων, προς ένίσχυσιν του έμφυλίου πολέμου διά νά έπιταχύνη και ούτος τον όλεθρον του έθνους».
(Κάρπος Παπαδόπουλος, Απάνθισμα..., σ. 74, 79.
3.«Ένθαρρύνθησαν παρά πολϋ [οι κυβερνητικοί] εις τό νά άνοίξω-σι τον έμφύλιον πόλεμον και άπό τον λόρδ Μπάϋρον. Ούτος συνεν­νοούμενος με τον Μαυροκορδάτον, τούς υπόσχεται ότι τό άγγλικόνδάνειον θά γίνη εξ’ άπαντος και διά νά τούς βεβαιώση με τά πράγ­ματα, τούς δανείζει προηγουμένως τέσσαρας χιλιάδας λίρας στερ­λίνας, διά νά τάς άφαιρέση επομένως άπό τό είρημένον δάνειον Άπεφάσισαν άρα οί διαληφθέντες βουλευταϊ άμεταθέτως να ρίψωσιτό Νομοτελεστικόν και ήδη έφρόντισαν να προδιαθέσωσι κα'ι τούςπολίτας τών έπαρχιών εναντίον του παραστήσαντες τά μέλη αύτοΰώς ολέθρια διά τήν πατρίδαν».
(Ν. Σπηλιάδης, όπ. παρ., τ. Α', σ. 570).


ΤΕΛΟΣ