Οι θεοί δεν δημιούργησαν τον κόσμο. Γεννιούνται από τον κόσμο.

Κάθε πάνθεον, όπως το ελληνικό πάνθεον, προϋποθέτει ένα πλήθος θεοτήτων: κάθε θεότητα έχει τον δικό της ρόλο, το δικό της πεδίο, τους ιδιαίτερους τρόπους δράσης της, την δική τους μορφή εξουσίας. Οι θεότητες αυτές, οι οποίες στην μεταξύ τους σχέση συγκροτούν μια ιεραρχημένη κοινωνία θεών, όπου οι ιδιότητες και τα προνόμια αποτελούν αντικείμενο μιας αρκετά αυστηρής κατανομής, αναγκαστικά περιορίζουν η μία την άλλη, ενώ ταυτόχρονα αλληλοσυμπληρώνονται.
Το θείον στον πολυθεϊσμό δεν συνεπάγεται την μοναδικότητα, αλλά ούτε και την παντοδυναμία, την παντογνωσία, την αιωνιότητα ή το απόλυτο.
Το πλήθος αυτών των θεών βρίσκεται εντός του κόσμου, αποτελεί μέρος του. Οι θεοί δεν δημιούργησαν τον κόσμο με μια πράξη η οποία, στην περίπτωση του ενός και μοναδικού θεού, δηλώνει την απόλυτη υπερβατικότητα του ως προς ένα έργο του οποίου η ύπαρξη εκπορεύεται και εξαρτάται αποκλειστικά από αυτόν.
Οι θεοί γεννιούνται από τον κόσμο.
Το γένος εκείνο στο οποίο οι αρχαίοι Έλληνες αφιερώνουν μια λατρεία, την λατρεία των Ολύμπιων θεών, εμφανίζεται ταυτόχρονα με το σύμπαν.
Καθώς διαφοροποιείται και ταξινομείται, παίρνει την τελειωμένη μορφή του οργανωμένου κόσμου. Αυτή η διαδικασία γένεσης ξεκινά από τις αρχέγονες δυνάμεις, όπως το Χάος και η Γαία, από όπου δημιουργούνται ταυτόχρονα και με μία κίνηση ο κόσμος, όπως γίνεται αντιληπτός από τους θνητούς που κατοικούν κάποιο τμήμα του, και οι θεοί που τον εποπτεύουν αόρατοι στην ουράνια κατοικία τους.
Υπάρχει, επομένως, μέρος του θείου στον κόσμου, όπως υπάρχει μέρος του κοσμικού στις θεότητες.
Με τον τρόπο αυτό η λατρεία δεν θα μπορούσε να αναφέρεται σε ένα ον ριζικά υπερκόσμιο, του οποίου τρόπος ύπαρξης δεν θα είχε τίποτα κοινό με οτιδήποτε ανήκει στην φυσική τάξη, στο φυσικό συμπαν, στην ανθρώπινη ζωή, στην κοινωνική ύπαρξη.
Αντίθετα η λατρεία, μπορεί να απευθύνεται σε κάποια άστρα, όπως η σελήνη, ή στην αυγή, στο φως του ήλιου, στην νύχτα, σε μια πηγή, σε ένα ποτάμι, σε ένα δεντρο, στην κορυφή ενός βουνού, όπως και σε ένα συναίσθημα, σε ένα πάθος (Αιδώς, Έρως), σε μια ηθική ή νομική έννοια (Δίκη, Ευνομία).
Όχι ότι πρόκειται κάθε φορά για θεότητες στην κυριολεξία, αλλά όλες, στον χώρο που τους ανήκει, δηλώνουν το θείον με το ίδιο τρόπο που το λατρευτικό είδωλο, το οποίο παριστάνει την θεότητα στον ναό της, μπορεί να αποτελεί δικαίως το αντικείμενο της αφοσίωσης των πιστών.

Jean-Pierre Vernant

"Μύθος και θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα" εκδ. Σμίλη