Αλλά εσύ δεν καταδέχεσαι ποτέ να αντικρίσεις τον εαυτό σου

Γιατί παραπονιόμαστε για τη Φύση; Μας αποκαλύφθηκε με ευγένεια. Η ζωή, αν γνωρίζεις πώς να τη χρησιμοποιήσεις, διαρκεί πολύ. Αλλά υπάρχουν κάποιοι που διακρίνονται από ασίγαστη πλεονεξία, ενώ άλλοι είναι στανικά προσηλωμένοι σε ανέφελες πράξεις.

Κάποιος τρελαίνεται για κρασί, άλλος παραλύει από νωθρότητα και οκνηρία. Άλλος εξαντλείται από φιλοδοξίες που πάντα εξαρτώνται από τις αποφάσεις τρίτων, άλλος παρασύρεται από την απληστία του εμπόρου και παραδέρνει σε στεριές και θάλασσες με την ελπίδα της κερδοφορίας. 

Ορισμένοι ταλανίζονται από φιλοπόλεμο πάθος και ή ασχολούνται με εμμονή με τις συνέπειες και τους κινδύνους που ενέχει ο πόλεμος για τους άλλους ή ενδιαφέρονται για τις συνέπειές του γι’ αυτούς τους ίδιους. 

Ορισμένοι άλλοι φθείρονται όντας εκούσια δουλοπρεπείς σε κάποιον αγνώμονα ισχυρό. 

Πολλοί ασχολούνται είτε με το να εποφθαλμιούν την περιουσία κάποιου άλλου είτε με το να παραπονιούνται για τη δική τους. 

Πολλοί, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, σβουρίζουν, ασταθείς και ανικανοποίητοι, και τσαλαβουτούν με ασυνέπεια σε καινούρια κάθε φορά σχέδια. 

Ορισμένοι δεν έχουν σταθερές αρχές για να χαράξουν την πορεία τους, αλλά η Μοίρα τούς βρίσκει απροετοίμαστους ενώ τεμπελιάζουν και χασμουριούνται-αυτό συμβαίνει με τόση βεβαιότητα που δεν μπορώ να αμφισβητήσω την αλήθεια αυτής της άποψης που καταγράφουν οι μεγαλύτεροι ποιητές, παρόμοια με χρησμό: «Το μέρος της ζωής που ζούμε ουσιαστικά είναι μικρό».  Γιατί όλο το υπόλοιπο μέρος της ύπαρξης δεν είναι ζωή, είναι απλώς χρόνος. 

Ελαττώματα μας περιβάλλουν και μας κυκλώνουν από παντού, και δεν μας επιτρέπουν να σηκωθούμε εκ νέου και να ανοίξουμε τα μάτια μας για να διακρίνουμε την αλήθεια, αλλά μας καθηλώνουν, αφού πρώτα μας κατακυριεύσουν και καταντήσουμε δέσμιοι της λαγνείας. 

Δεν επιτρέπουν ποτέ στα θύματά τους να ξαναγίνουν οι εαυτοί τους. 

Αν ποτέ τύχει να απελευθερωθούν, όπως τα ύδατα της βαθιάς θάλασσας που συνεχίζουν να αναταράζονται ακόμη και μετά την καταιγίδα, παραδέρνουν, και δεν ηρεμούν από τα πάθη τους που συνεχίζουν να επελαύνουν. 

Νομίζεις ότι μιλάω για τους εξαθλιωμένους, που παραδεχόμαστε ότι έχουν ελαττώματα; Κοιτάξτε αυτούς των οποίων την ευμάρεια συρρέουν για να δουν. Ασφυκτιούν από ότι έχουν αξιωθεί να διαθέτουν. 

Τι φορτίο για όσους είναι πλούσιοι! Πόσοι καταρρακώνονται από την ομιλητικότητα και την καθημερινή επίδειξη της εξουσίας τους! Πόσο πολλοί είναι χλομοί από τις συνεχείς ηδονές! Πόσοι δεν περιορίζονται από την πελατειακή κοσμοσυρροή που συνωστίζεται γύρω τους! 

Εν συντομία, αν διατρέξεις τη λίστα όλων εκείνων από τον κατώτερο μέχρι τον ανώτερο -ο ένας επιθυμεί ένα δικηγόρο, ο άλλος απαντά στο κάλεσμα, κάποιος άλλος βρίσκεται σε δίκη, άλλος υπερασπίζεται τον εαυτό του, άλλος αποδίδει ποινές. 

Κανείς δεν ασχολείται με τον εαυτό του, όλοι ξοδεύονται για τη χάρη του άλλου. 

Ρώτα για τους επώνυμους και θα δεις ότι αυτό τους διακρίνει: ο Α υπηρετεί τον Β και ο Β τον Γ. Κανείς δεν είναι κύριος του εαυτού του. 

Και έπειτα, ορισμένοι δείχνουν την πιο ανόητη οργή -παραπονιούνται για την αυθάδεια των ανωτέρων τους, που ήταν πολύ απασχολημένοι για να τους δουν όταν τους επιθυμούσαν ως ακροατήριο! Αλλά έχει κανείς το σθένος να παραπονεθεί για την υπερηφάνεια των άλλων όταν δεν έχει χρόνο να αφιερώσει στον ίδιο τον εαυτό του; 

Εν τέλει, άσχετα από το ποιος είσαι, ο σπουδαίος άνδρας μερικές φορές σε κοιτά ακόμη και αν δεν έχεις ευγενική μορφή, καταδέχεται να ακούσει τα λόγια σου, σου επιτρέπει να εμφανίζεσαι δίπλα του. Αλλά εσύ δεν καταδέχεσαι ποτέ να αντικρίσεις τον εαυτό σου, να αφουγκραστείς τον εαυτό σου. Επομένως, δεν υπάρχει κανένας λόγος να χρεώσουμε κάποιον για τέτοιες υπηρεσίες, βλέποντας ότι, όταν τις πραγματοποιείς, δεν επιθυμείς καμιά άλλη συντροφιά, και δεν μπορείς να αντέξεις ούτε τη δική σου παρουσία.

Σενέκας - Για το Σύντομον του Βίου