ΠΑΙΔΟΤΡΙΒΗΣ: Ο ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

"Δεν είναι σωστό, ακόμα, να παραβλέπουμε ούτε τις σωματικές ασκήσεις, αλλά πρέπει να στέλνουμε τα παιδιά στον παιδοτρίβη, και ν' ασκούνται επαρκώς, και για την αρμονία των σωμάτων τους και συνάμα για τη δύναμη τους, δεδομένου ότι η σωματική ευεξία κατά την παιδική ηλικία είναι θεμέλιο για καλά γηρατειά"

 Περί Παίδων Αγωγής, Πλούταρχος

Ο Πλούταρχος, στο εξαιρετικό έργο του Περί Παίδων Αγωγής, που είναι σταθμός για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών, προτρέπει μέσα σε άλλα τους πατεράδες να στέλνουν τα παιδιά στον παιδοτρίβη. Τι ακριβώς όμως ήταν ο παιδοτρίβης; 

Ήταν ο ειδικός εκπαιδευτής που δίδασκε στα παιδιά πάλη και άλλες γυμναστικές ασκήσεις στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν περίπου ό,τι σήμερα ο καθηγητής της σωματικής αγωγής με την διαφορά ότι δεν διέθετε θεωρητικές γνώσεις ανατομίας, φυσιολογίας, υγιεινής κλπ. τουλάχιστον πριν από τον 5ο αι. π.Χ.

Ο παιδοτρίβης ήταν λοιπόν ειδικός εκπαιδευτής που καθοδηγούσε τα παιδιά και τους εφήβους στις διάφορες σωματικές ασκήσεις τους και επέβλεπε την ορθή διεξαγωγή τους. Υπήρχαν ιδιώτες παιδοτρίβες με δικές τους παλαίστρες και δημόσιοι που εργάζονταν στα κρατικά γυμναστήρια. Συνήθως οι παιδοτρίβες ασχολούνταν και δίδασκαν όλα τα αθλήματα. Από τον 5ο αι. π.Χ. ορισμένοι παιδοτρίβες, εκτός από την καθαυτό σωματική άσκηση, συνδύασαν και την θεωρητική έρευνα γύρω από την άσκηση του σώματος. Οι θεωρητικοί αυτοί παιδοτρίβες, ονομάστηκαν τότε γυμναστές και αποτέλεσαν ξεχωριστό κλάδο, ενώ οι καθαυτό παιδοτρίβες συνέχισαν να υπάρχουν παραμένοντας οδηγοί για τις σωματικές ασκήσεις. 

Ο παιδοτρίβης, ήταν υπεύθυνος ώστε ο αθλητής να εκτελέσει με ακρίβεια τις οδηγίες του γυμναστή όσον αφορά τις ασκήσεις. Συνήθως επρόκειτο για κάποιον παλιό αθλητή που είχε πλέον αποσυρθεί. Δεν είχε την πλατιά μόρφωση του γυμναστή, διέθετε όμως μεγάλη εμπειρία και γνώση πάνω σε πρακτικά θέματα των αγωνισμάτων ώστε να μπορεί να διδάσκει και να επιβλέπει τον αθλητή. Κατά τη διάρκεια της προπόνησης έβγαζε και αυτός, όπως και ο ίδιος ο αθλητής, τα ρούχα του και κρατούσε στα χέρια του μια λεπτή βέργα από λυγαριά με την οποία χτυπούσε ελαφρά τον αθλητή του στην πλάτη όταν ήθελε να του επιστήσει την προσοχή σε κάτι ή πιο έντονα σε περίπτωση που εκείνος είχε παραβιάσει κάποιον κανονισμό.

Η παιδεία ήταν ο μόνος δρόμος για να εμφανιστεί πάνω στην γη το Ελληνικό Θαύμα. Έτσι εκτός από την ανατροφή των γονέων, των δασκάλων και των κιθαριστών, μεγάλη σημασία δίνονταν και στην εκγύμναση των σωμάτων, γιατί όπως μας λέει και ο Πλάτωνας:
«Ακόμα τα παιδιά συχνάζουν στα γυμναστήρια και τις παλαίστρες, όπου οι παιδοτρίβες κάνουν τα σώματά τους πιο δυνατά για να μην αναγκάζονται να δειλιάζουν εξαιτίας της κακής σωματικής κατάστασης.»
Πλάτων, Πρωταγόρας

Όμως τα χρόνια πέρασαν και δεκάδες εκατοντάδες ελληνικές λέξεις με υπέροχα νοήματα, πήραν άλλη έννοια. Η λέξη ΠΑΙΔΟΤΡΙΒΗΣ που ετυμολογειται ως εξής: παις < αρχ. παῖς  "μικρός, λίγος" < παιδίον < υποκορ.του παῖς και τρώγω < αρχ. < ΙΕ τρεγ-, επεκταμένος τύπος της ρ. < τερ < τείρω από τη ρίζα ΤΕΡ που βρίσκεται στο τρύω και παράγει τις λέξεις τέρις, τρίβω και ίσως τραύμα, τιτρώσκω, τορός, τρυπάω, χρησιμοποιήθηκε για να εδραιώσει την πεποίθηση πως οι παιδοτρίβες με τους αθλούμενους είχαν μια σχέση ερωτική. Τρίβονταν χυδαία μεταξύ τους. Σαν άλλοθι επίσης αναφέρονταν πως, στα γυμνάσια και στις παλαίστρες λόγω του ότι οι αθλητές γυμνάζονταν ως επί το πλείστο γυμνοί, αυτό υπήρξε αφορμή για παιδεραστία.

Στην χώρα που ξεκίνησαν οι Ολυμπιακοί αγώνες και το πνεύμα του ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ κάποια μυαλά που υποστηρίζουν ότι αγαπούν και πρεσβεύουν την θρησκεία της αγάπης, ζοφερά και γεμάτα έρεβος, τύψεις και ενοχές για το σώμα τους, αμαυρώσαν ακόμα μια λέξη. 

Ακόμα ένα λαμπρό κομμάτι της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας.
Γιατί άραγε;

*Αγγείο και κύλικας που απεικονίζει Παιδοτρίβη με αθλητές. 

Βρετανικό Μουσείο