ΓΥΝΑΙΚΟΝΟΜΟΙ: Η ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗ ΤΟΥ ΗΘΟΥΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΕΡΑΡΙΘΜΩΝ ΣΥΜΠΟΣΙΩΝ

Το ήθος των πολιτών ανέκαθεν αποτελούσε βασικό παράγοντα για μια κοινωνία. Στην αρχαία Ελλάδα είχε ακόμη περισσότερη σημασία, όση ώστε να καθιερώσουν αστυνομικά όργανα για εποπτεία του ήθους και όχι μόνο.Τα όργανα αυτά, οι «γυναικονόμοι», υπήρχαν στην Αρχαία Ελλάδα τους αιώνες της ακμής της και οι οποίοι ήταν άρχοντες και σεβάσμια άτομα στην πόλη.
Πολύ σημαντικός ρόλος των γυναικονόμων ήταν να επιβλέπουν τη διαγωγή των γυναικών της πόλης.
Αν και σήμερα πολλές από τις αρμοδιότητες των γυναικονόμων φαίνονται παράξενες, τότε ήταν φυσιολογικό για τις γυναίκες με απρεπή ενδυμασία ή συμπεριφορά να τιμωρούνται με πρόστιμο.
Στα καθήκοντά τους συμπεριλαμβανόταν το δικαίωμα να καταμηνύουν όσες γυναίκες θεωρούσαν ότι ήταν ντυμένες με τρόπο που μαρτυρούσε αναίδεια και έλλειψη σεβασμού.
Επίσης, οι νόμοι έβαζαν όρια στο μέγεθος της προίκας και περιορισμούς στις δημόσιες
εμφανίσεις τους στις κηδείες.
Μέτρα εισήχθησαν και για τον έλεγχο της ερωτικής τους συμπεριφοράς.
Αρχικά ξεκίνησαν με τον έλεγχο ήθους και σωστής συμπεριφοράς των γυναικών όπως μας φανερώνει και το όνομα τους, όμως, σύντομα, μέσα στις υποχρεώσεις των γυναικονόμων ήταν και το ήθος όλων των πολιτών.
Αναφέρεται συχνά από τους αρχαίους συγγραφείς ο θεσμός των γυναικονόμων, ωστόσο δεν είναι ακόμη ακριβής ο χρόνος που εμφανίστηκε ο θεσμός.
Είναι πιθανό να υπήρχαν από τον καιρό του Σόλωνα, αλλά ο Δημήτριος ο Φαληρεύς αναβάθμισε τους γυναικονόμους σε βασικά αστυνομικά όργανα, έχοντας πολλές αρμοδιότητες.
Κάποιοι από τους νόμους που υιοθετήθηκαν εκείνη την εποχή, σήμερα ακούγονται πιο επίκαιροι από ποτέ.
Όλοι διανύουμε την εποχή όπου οποιαδήποτε ανθρώπινη επαφή και μάζωξη ξεπληρώνεται με χρηματικό πρόστιμο. Κι όμως ένα παρόμοιο μέτρο υπήρχε και στην αρχαιότητα.
Ένας από αυτούς τους νόμους που επέβλεπαν οι γυναικονόμοι ήταν για τα ιστορικά συμπόσια, όπου απαγόρευαν στους πολίτες να συμμετέχουν πάνω από 30 άτομα σε ένα συμπόσιο.
Δεν επιτρεπόταν να συγκεντρώνονται πάνω από 30 άτομα σε γεγονότα, όπως γιορτές, γάμους και θυσίες. Ο λόγος που επιβλήθηκε ο νόμος ήταν για να αποφεύγονται τα έκτροπα που μπορούσαν να συμβούν σε τέτοιου είδους συγκεντρώσεις που συμμετείχαν πολλοί άνθρωποι.
Ο ρόλος των γυναικονόμων ήταν να εισβάλουν μέσα στα σπίτια και να διώχνουν τα παραπάνω άτομα.
Οι ίδιοι ανάγκαζαν τους μάγειρες να μετρούν και να γράφουν σε κατάλογο όσους ήταν καλεσμένοι.
Οι γυναικονόμοι εξέταζαν και το κρασί, το οποίο έπρεπε να το πίνουν νερωμένο.
Ο όρος του «κεκραμένου οίνου» ήταν υποχρεωτικός και όσοι έπιναν το κρασί τους χωρίς νερό θεωρούνταν παράνομοι και βάρβαροι.
Στην πόλη υπήρχαν πολλοί Σκύθες, από τη λέξη «επισκυθίζω» που σήμαινε πίνω κρασί χωρίς νερό, ανέρωτο.
Στην δε Σπάρτη οι γυναικονόμοι είχαν το όνομα Αρμόσυνοι και τους είχε ανατεθεί η παρακολούθηση των γυναικείων ηθών και η φροντίδα για την σεμνότητα και την κοσμιότητα κατά τις δημόσιες εμφανίσεις των γυναικών.
Τα ονόματα των παραβατών όπως και τα πρόστιμα που τους επέβαλλαν, αναγράφονταν σε πίνακες που τοποθετούνταν πάνω σε έναν πλάτανο του Κεραμεικού σαν παραδειγματισμό.

*Επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίο του Δ.Καμπουράκη "Μια σταγόνα ιστορία".