Translate

Πέμπτη 30 Απριλίου 2015

Το ρητό της ημέρας (30/04/2015)

"Η πολυμάθεια δεν διδάσκει τον νου".
Ηράκλειτος (535 - 475 πχ, φιλόσοφος)

8 σχόλια:

  1. Έτσι ακριβώς Ηράκλειτε μεγάλε χριστιανέ. Η εμπειρία και το βίωμα διδάσκουν περισσότερο τον ανθρώπινο νου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Άνθρωπε, μήπως τα έχεις λίγο μπερδεμένα χρονικά; Πως μπορείς να χαρακτηρίζεις έναν φιλόσοφο που έζησε πάνω από 5 αιώνες πιο νωρίς από τον άνθρωπο που χρησιμοποιείς στον χαρακτηρισμό σου; Πιο εφικτό είναι να "οραματίστηκε" και να το είπε ο Ηράκλειτος ή ο μεταγενέστερος κατά 5 αιώνες να το χρησιμοποίησε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γεια σου Έλλην. Τρολλάρω και λίγο... Δε τα έχω μπερδεμένα χρονικά. Εδώ όμως ο Ηράκλειτος μας λέει ότι δε διδάσκει η πολυμάθεια τον ανθρώπινο νου. Δεν είναι δηλαδή τόσο χρήσιμη η παραπάνω απόκτηση γνώσεων για τον άνθρωπο. Και προφανώς και ο Ηράκελιτος ήταν εμπειρικός φιλόσοφος όπως οι περισσότεροι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι. Σε αυτό συμφωνούν οι Πατέρες της Εκκλησίας που δίνουν έμφαση στην εμπειρία και το βίωμα. Δεν είπα ότι το είπε ο Χριστός. Άρα από αυτή την άποψη είναι χριστιανός ο Ηράκλειτος. Επίσης προφήτεψε και το Χριστό.

    τοῦ δὲ λόγου τοῦδ᾽ ἐόντος ἀεὶ ἀξύνετοι γίνονται ἄνθρωποι καὶ πρόσθεν ἢ ἀκοῦσαι καὶ ἀκούσαντες τὸ πρῶτον· γινομένων γὰρ πάντων κατὰ τὸν λόγον τόνδε ἀπείροισιν ἐοίκασι, πειρώμενοι καὶ ἐπέων καὶ ἔργων τοιούτων, ὁκοίων ἐγὼ διηγεῦμαι κατὰ φύσιν διαιρέων ἕκαστον καὶ φράζων ὅκως ἔχε

    Ο λόγος αυτός είναι αιώνιος και τα πάντα γίνονται σύμφωνα με αυτόν. Ο Χριστός είναι ο Λόγος του Ηρακλείτου που χρησιμοποίησε ο Ιωάννης στο ευαγγέλιό του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φιλοσοφία χωρίς παρατήρηση, ερμηνεία, ανάλυση κα τέλος συμπέρασμα, δεν μπορεί να υπάρξει, οπότε είναι λογικό να είναι εμπειρικοί οι φιλόσοφοι με τον έναν ή άλλο τρόπο. Ο άνθρωπος χρειάζεται να αναλώνεται με τα του εαυτού του, τόσο για την επιβιώση (που προάγει την ικανότητα του σκέπτεστε λόγω του ότι πρέπει να βρει "τεχνάσματα" για να επιβιώσει, όπως ο Οδυσσέας), όσο και για την γνωριμία του εαυτού του (εξ'ου και το γνώθι σεαυτόν, για την πνευματική και ανθρώπινη μορφή του, βλέπε τρόπο συμπεριφοράς, ανάλυση και εξάλειψη λαθών κτλ για να γίνει καλύτερος άνθρωπος, άρα και προσιτός στην προσέγγιση με το θείο, όποιο κι αν είναι αυτό για τον καθένα). Για το σχόλιο σου σχετικά με την έμφαση που δίνουν οι πατέρες της εκκλησίας φτάνοντας στο δικό σου συμπέρασμα ότι είναι "χριστιανός", μήπως να ερμηνεύσουμε την επαγωγή στο χρονικό επίπεδο; Είναι χριστιανοί οι φιλόσοφοι που προηγήθηκαν κατά αρκετούς αιώνες από την θρησκεία ή οι δημιουργοι της θρησκείας "ελληνοφιλοσοφούν" (αν επιτρέπεται ο όρος) κοινώς οικειοποιούνται την παραδιδόμενη (ήδη για αυτούς) γνώση και μετά την απαγορεύουν με κάψιμο βιβλίων και κλείσιμο φιλοσοφικών σχολών και σπουδών, αναθεματισμούς στους φιλοσόφους και στους αναζητητές της φιλοσοφίας, προκειμένου στον άνθρωπο του μέλλοντος (αιώνες μετά) να προσδιορίζονται με φιλοσοφική σκοπιά στο κοινό ("πελατεία", αφού έχει γινει εμπόριο) ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πάμε με τη σειρά. Εμπειρικοί δεν είναι όλοι οι φιλόσοφοι. Ο εμπειρισμός είναι η θεωρία που υποστηρίζει πως η πηγή και τα συστατικά της ανθρώπινης γνώσης προέρχονται από την εμπειρία που αποκτάται μέσω των αισθήσεων. Αυτές μπορεί να είναι είτε οι πέντε παραδοσιακές αισθήσεις (ακοή, όραση, αφή, οσμή, γεύση) ή εσωτερικές αισθήσεις όπως ο πόνος και η ευχαρίστηση.

    Βλ. http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BC%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

    Δεν το λένε οι Πατέρες χριστιανό τον Ηράκλειτο. Εγώ το είπα. Αν θέλεις να τα αναλύσουμε όλα αυτά θα το κάνουμε, αρκεί να είμαστε ουδέτεροι χωρίς υπερβολές. Οι Πατέρες της Εκκλησίας δε φιλοσοφούν. Πρωτίστως θεολογούν και δετερογεννώς αναγκάζονται να «ελληνοφιλοσοφήσουν» όπως το λες για να προσδιορίσουν οι ίδιοι το πως βλέπουν τα πράγματα και να αντιμετωπίσουν τις αιρέσεις. Οι περισσότεροι γνώριζαν απ΄έξω κι ανακατωτά τους φιλοσόφους. Το κάψιμο βιβλίων που λες δεν αφορούσε τόσο τους φιλοσόφους, όσο κάποια συγγράμματα με δεισιδαιμονικά στοιχεία, μαγείες κλπ. Ο Πλάτωνας ας πούμε μας σωζεται σχεδόν όλος. Άλλοι δε σώζονται. Αυτό σημαίνει ότι κάηκαν; Γνωρίζεις πόσο στοίχιζε και τι κόπος χρειαζόταν για να αντιγραφούν βιβλία στην αρχαιότητα; Ακόμα και ο ίδιος άνθρωπος να αντέγραφε κάτι δύο φορές, αυτό το κάτι δε θα ήταν ίδιο και στις δύο περιπτώσεις. Τίποτα δε γινόταν τυποποιημένα όπως σήμερα. Λάβε υπ΄όψιν σου και τις εκατοντάδες επιδρομές, πολέμους, σεισμούς, φυσικές καταστροφές, πλημμύρες κλπ. Το θέμα είναι να καταλάβουμε ότι οι άνθρωποι δε ζούσαν όπως ζούμε εμείς σήμερα. Ούτε τεχνολογία υπήρχε ούε οι σύγχρονες ανέσεις.

    Για το κλείσιμο της νεοπλατωνικής σχολής από τον Ιουστινιανό γίνεται τόσος λόγος για το τίποτα, χωρίς να ανφέρεται ότι η σχολή της Αλεξάνδρειας, της Βηρυτού και άλλες συνέχισαν κανονικά να λειτουργούν. Γιατί; Γιατί η Αθήνα ουσιαστικά μετά την επιδρομή των Ερούλων το 267μ.Χ. παρέπαιε. Καμία σχέση με την Αθήνα του 5ου και 4ου αιώνα π.Χ. Τα σημάδια στις αρχαιότητες της Αθήνας είναι από τους Ερούλους. Έγινε μια καμπή για ανάπτυξη της πόλης με επισκευή κτιρίων κλπ. τον 4ο αιώνα μ.Χ. όπου πέρασαν σπουδαίες μορφές από τα πανεπιστήμιά της(Ιουλιανός, Μ.Βασίλειος) και μετά από τον 5ο αιώνα αρχίζει και πάλι η παρακμή. Αν ο Ιουστινιανός δεν έκλεινε τη σχολή, τότε αυτή θα έκλεινε από μόνη της ή έστω θα συνέχιζε σε παρακμιακό κλίμα. Απλά ο Ιουστινιανός έδωσε το τελικό χτύπημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η στάση των πατέρων έναντι της φιλοσοφίας είναι επιλεκτική και κριτική. Κρατούν μόνο ό,τι θεωρείται χρήσιμο για τη σωτηρία του ανθρώπου. Δηλαδή από τα εκατό πράγματα, κρατάμε ένα-δύο. Καλή είναι η φιλοσοφία αλλά είναι η σοφία, ο τρόπος σκέψης του κόσμου. Είναι κάτι ανθρώπινο που εξετάζει τα κτιστά πράγματα, τη φύση των όντων κλπ. Δε σώζεται όμως ο άνθρωπος έτσι. Για αυτό βλέπεις πολλές φορές αντιδράσεις κατά της φιλοσοφίας. Δηλαδή με λίγα λόγια δεν έχει σημασία για τη σωτηρία του, αν κάποιος φιλοσοφεί ή όχι.

    Μηδεὶς ἑαυτὸν ἐξαπατάτω· εἴ τις δοκεῖ σοφὸς εἶναι ἐν ὑμῖν ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, μωρὸς γενέσθω, ἵνα γένηται σοφός. ἡ γὰρ σοφία τοῦ κόσμου τούτου μωρία παρὰ τῷ Θεῷ ἐστι

    Από εκεί και πέρα δε νομίζω ότι σερβίρεται ή προσδιορίζεται κάτι από φιλοσοφική σκοπιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλησπέρα. Όσο αφορά την εμπειρική φιλοσοφία το σχόλιο μου δεν είχε να κάνει με τον ορισμό που προσδίδεται στον όρο, αλλά με το ότι για να υπάρξει κάποιο συμπέρασμα είτε φιλοσοφικό, είτε οποιουδήποτε άλλου περιεχομένου, χριεάζεται η παρατήρηση, η ανάλυση και μετά έρχεται το συμπέρασμα, οπότε απλοποιημένα και χωρίς την αυστηρή ορολογία υπάρχει ένα ίχνος σε όλα τα συμπεράσματα που καταλήγουμε ως άνθρωποι, από την στιγμή που για την παρατήρηση χρειάζονται οι αισθήσεις. Για το αν τον λένε οι πατέρες χριστιανό, δεν ανέφερα ποτέ ότι τον λένε χριστιανό, το δικό σου συμπέρασμα έκρινα (με την καλή έννοια, διότι χωρίς κρίση επιχειρημάτων δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος). Οι περισσότεροι όπως λες γνώριζαν τους φιλοσόφους (όσα έργα είχαν στην διάθεση τους), αλλά η γνώση αυτή ήταν σε "κλειστό κύκλο" και όχι στο ευρύ κοινό. Για τους λόγους που είχαν συγκεκριμένους τόμους στην διαθεση τους σίγουρα υπήρξαν λόγοι καταστροφής τόσο από κάψιμο των εκπροσώπων της θρησκείας βλέπε επιδρομές χριστιανών στην επικράτεια της Ελλάδας πχ με τον Αλάριχο, επιδρομές των χριστιανών (καθολικών) με τις σταυροφορίες, απαγορεύσεις και κάψιμο έργων που έκριναν φιλοσοφικά την θρησκεία πχ Πλήθωνα, Πορφύριου κτλ, το κάψιμο βιβλιοθηκών όπως Αλεξένδρειας και διάφορες άλλες καταστροφές που μπορεί να είναι ο χρόνος, η κακοδιαχείριση, οι φθορές κτλ. Η απορία σχετικά με το πως σώθηκε το έργο του Πλάτωνα είναι χρόνων. Θα απαντήσω με μία ερω΄τηση. Μήπως τα έργα του βοηθούσαν την προώθηση της θρησκείας περί του θείου και των αντιλήψεων του κάτι για την οποία προώθηση δεν βοηθούσαν κάποια άλλα έργα, άλλων συγγραφέων ακόμα και μεταγενέστερα του Πλάτωνα; Για την σχολή των Αθηνών θα συμφωνήσω πως είχε καμπή αλλά το αιτιολογικό πως αφού θα έκλεινε θα το κλείσω μήπως είναι υπερβολικό για αυτούς που το αποφάσισαν με αποτέλεσμα να χρεώνονται αυτή την ενέργεια; Για το τι μπορεί να κρατήσει κάποιος από την φλοσοφία και πόσα είναι αυτά είναι στο νου του καθενός. Φιλοσοφί χωρίς θρησκεία μπορεί να υπάρξει, θρησκεία χωρίς φιλοσοφία δύσκολο να υπάρξει και να αντέξει. Αυτά τα οποία αναφέρω δεν είναι αποτέλεσμα θρησκευτικής ή οποιασδήποτε άλλης ιδεολογίας και δεν αποσκοπώ σε προώθηση καμίας ιδεολογίας όποιας κι αν είναι αυτή, όπως επίσης δεν είναι θρησκευτικό το ζήτημα, για αυτό και στο πρώτο σχόλιο δεν αναφέρθηκα σε τίποτα σχετικό με ανάλυση του θέματος, αλλά χρησιμοποίησα μία ρητορική ερώτηση. Να είσαι καλά, να περνάς καλά και ότι σε γαληνεύει σε αυτό να είσαι κοντά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Δε κατανόησα τι εννοείς όταν λες γνώριζαν τους φιλοσόφους αλλά η γνώση δεν ήταν στο ευρύ κοινό. Για το κάψιμο της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας δεν ευθύνονται χριστιανοί. Το Σεράπειο γκρέμισαν. Τη βιβλιοθήκη δε τη πείραξαν. Μάλλον με την κατάκτησή της από τους Άραβες κάηκε η βιβλιοθήκη. Στην Αλεξάνδρεια έχουμε τον έκτο αιώνα μετά Χριστόν(490-575 περίπου), τον Ιωάννη Φιλόπονο που έγραψε πολλές πραγματείες, σχόλια, υπομνήματα στον Αριστοτέλη κλπ. Εκεί γιατί η νεοπλατωνική σχολή δεν έκλεισε; Γιατί η Αλεξάνδρεια κρατούσε ακόμη την αίγλη της. Μπορεί να ήταν υπερβολικό το κλείσιμο αλλά νομίζω ότι ο νεοπλατωνισμός εκείνη την εποχή δίδασκε μαγεία καθώς και η σχολή δε δεχόταν χριστιανούς. Ο Ιάμβλιχος ήδη από τον 4ο αιώνα είχε προσδώσει μία αποκρυφιστική διάθεση στις νεοπλατωνικές δοξασίες του. Μιλάμε για το 529μ.Χ., με όλη την αυτοκρατορία να είναι χριστιανοί, με μια σχολή να παραπαίει, να διδάσκει δεισιδαιμονίες και να μη δέχεται χριστιανούς. Ε την έκλεισε ο Ιουστινιανός. Βασικά έκοψε τη χρηματοδότηση νομίζω, αν δε κάνω λάθος. Ίσως να εξάντλεισαι την αυστηρότητά του και δικαίως να κατηγορείται.

    Η ερώτησή που κάνεις για το έργο του Πλάτωνα δεν ισχύει. Πρώτον υπάρχουν πολλά χωρία σε κείμενα Πατέρων που κατακρίνουν τον Πλάτωνα. Δεύτερον στους αναθεματισμούς, πρώτιστη θέση κατέχει ο Πλάτωνας(πλατωνικάς δόξας κλπ.). Άρα καταλαβαίνεις ότι η διάσωση αντιγράφων δεν έχει σχέση με καμία φιλοσοφική προτίμηση όπως με πονηρό τρόπο προσπαθούν να πείσουν το κόσμο κάποιοι για αυτό. Μόνο από τη χριστιανική γραμματεία έχουν χαθεί χιλιάδες έργα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή