"Γιατί αυτός που είναι ενάρετος και συνετός υπομένει όλες τις μεταβολές της τύχης"

"Ως αυτάρκεια ορίζουμε εκείνο που από μόνο του καθιστά τη ζωή προτιμότερη και χωρίς να της λείπει τίποτα. Έτσι θεωρούμε πως είναι και η ευδαιμονία∙ η οποία επιπλέον είναι προτιμότερη από κάθε τι άλλο, χωρίς να συμψηφίζεται με τίποτε∙ κι αν συμψηφιζόταν θα γινόταν ακόμη πιο προτιμητέα, έστω και με την προσθήκη ενός ελάχιστου αγαθού γιατί αυτό που τυχόν προστεθεί θα δώσει ένα πλεόνασμα καλού, και το περισσότερο καλό είναι πάντοτε προτιμότερο.
 Η ευδαιμονία, λοιπόν, φαίνεται ότι είναι κάτι το ολοκληρωμένο και αύταρκες, και αποτελεί το σκοπό των πράξεων. Ίσως, όμως, το να λέμε πως η ευδαιμονία είναι κάτι το άριστο μοιάζει κάπως τετριμμένο, κι είναι επιθυμητό να ειπωθεί κάτι πιο σαφές. Ίσως, λοιπόν, συμβεί αυτό, αν εξετάσουμε ποιο είναι το έργο του ανθρώπου. Εάν οι πράξεις κυριαρχούν στη ζωή, όπως είπαμε, κανείς από τους ευτυχείς δε θα μπορούσε να γίνει δυστυχισμένος∙ γιατί ποτέ δε θα πράξει τα απεχθή και τα ευτελή. Γιατί αυτός που είναι πραγματικά ενάρετος και συνετός, θεωρούμε ότι υπομένει όλες τις μεταβολές της τύχης με ευπρέπεια και στις εκάστοτε περιστάσεις πράττει πάντοτε το καλύτερο, όπως ακριβώς και ο καλός στρατηγός.
Κι είναι η ζωή τους ευχάριστη αφ’ εαυτής. Γιατί η ευχαρίστηση είναι ψυχική κατάσταση, και για τον καθένα ευχάριστο είναι αυτό για το οποίο λέμε ότι είναι φίλος. Στους περισσότερους οι ηδονές είναι σε σύγκρουση μεταξύ τους γιατί δεν είναι από τη φύση τους ευχάριστες, ενώ γι’ αυτούς που αγαπούν το καλό ηδονικά είναι αυτά που είναι από τη φύση τους ευχάριστα.
Τέτοιου είδους είναι οι ενάρετες πράξεις, ώστε αυτές είναι ευχάριστες και σ’ αυτούς, αλλά και καθ’ εαυτές. Καθόλου, λοιπόν, δεν έχει ανάγκη περισσότερης ηδονής η ζωή τους, σαν κάτι το πρόσθετο, αλλά περιέχει την ηδονή μέσα της. "

τὸ δ᾽ αὔταρκες τίθεμεν ὃ μονούμενον αἱρετὸν ποιεῖ τὸν βίον καὶ μηδενὸς ἐνδεᾶ∙ τοιοῦτον δὲ τὴν εὐδαιμονίαν οἰόμεθα εἶναι∙ ἔτι δὲ πάντων αἱρετωτάτην μὴ συναριθμουμένην - συναριθμουμένην δὲ δῆλον ὡς αἱρετωτέραν μετὰ τοῦ ἐλαχίστου τῶν ἀγαθῶν∙ ὑπεροχὴ γὰρ ἀγαθῶν γίνεται τὸ προστιθέμενον, ἀγαθῶν δὲ τὸ μεῖζον αἱρετώτερον ἀεί. τέλειον δή τι φαίνεται καὶ αὔταρκες ἡ εὐδαιμονία, τῶν πρακτῶν οὖσα τέλος. Ἀλλ᾽ ἴσως τὴν μὲν εὐδαιμονίαν τὸ ἄριστον λέγειν ὁμολογούμενόν τι φαίνεται, ποθεῖται δ᾽ ἐναργέστερον τί ἐστιν ἔτι λεχθῆναι. τάχα δὴ γένοιτ᾽ ἂν τοῦτ᾽, εἰ ληφθείη τὸ ἔργον τοῦ ἀνθρώπου.
Εἰ δ᾽ εἰσὶν αἱ ἐνέργειαι κύριαι τῆς ζωῆς, καθάπερ εἴπομεν, οὐδεὶς ἂν γένοιτο τῶν μακαρίων ἄθλιος∙ οὐδέποτε γὰρ πράξει τὰ μισητὰ καὶ τὰ φαῦλα. τὸν γὰρ ὡς ἀληθῶς ἀγαθὸν καὶ ἔμφρονα πάσας οἰόμεθα τὰς τύχας εὐσχημόνως φέρειν καὶ ἐκ τῶν ὑπαρχόντων ἀεὶ τὰ κάλλιστα πράττειν, καθάπερ καὶ στρατηγὸν ἀγαθὸν. Ἔστι δὲ καὶ ὁ βίος αὐτῶν καθ᾽ αὑτὸν ἡδύς. τὸ μὲν γὰρ ἥδεσθαι τῶν ψυχικῶν, ἑκάστῳ δ᾽ ἐστὶν ἡδὺ πρὸς ὃ λέγεται φιλοτοιοῦτος.
Τοῖς μὲν οὖν πολλοῖς τὰ ἡδέα μάχεται διὰ τὸ μὴ φύσει τοιαῦτ᾽ εἶναι, τοῖς δὲ φιλοκάλοις ἐστὶν ἡδέα τὰ φύσει ἡδέα∙ τοιαῦται δ᾽ αἱ κατ᾽ ἀρετὴν πράξεις, ὥστε καὶ τούτοις εἰσὶν ἡδεῖαι καὶ καθ᾽ αὑτάς. οὐδὲν δὴ προσδεῖται τῆς ἡδονῆς ὁ βίος αὐτῶν ὥσπερ περιάπτου τινός, ἀλλ᾽ ἔχει τὴν ἡδονὴν ἐν ἑαυτῷ.

ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ - ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ