Οι Έλληνες και ο θανάσιμος κατήφορος τους

Σε όλη την πορεία της Μυθικής μου Αναζήτησης αυτό που συχνά αναφέρω είναι να ερευνούμε τις άτυχες στιγμές της ιστορίας μας ούτως ώστε να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη. Ένας νόμος που διέπει το σύμπαν είναι πως, συχνά οι εχθροί μας παρατηρούν πράγματα που είναι αδύνατον να δούμε και πως αν τους μελετούμε πάντα θα υπάρχει όφελος.

Έτσι, οι Ρωμαίοι οι οποίοι μας κατάκτησαν είναι μια μελέτη η οποία πρέπει να αναζητηθεί. Η άποψη τους για το Ελληνικό και τον Έλληνα ίσως μας βάλει σε σκέψεις. Στο παρακάτω απόσπασμα του Κικέρωνα από το έργο του "Επιστολές προς τοv Νάβιο Αττίλιο" (50 π.Χ περίπου) μας δίνεται μια μικρή γεύση. Ο Αττίλιο είχε διοριστεί έπαρχος στην Ρωμαϊκή επαρχία της Ελλάδας και ο Κικέρων με τις επιστολές του τον συμβούλευε και τον ενημέρωνε για τους Έλληνες. Τον προειδοποιεί να μην πάρουν τον άσχημο δρόμο του εγωισμού που έχει πάρει ο Έλληνας. Ας μάθουμε:

[…]
Ποτέ ο άρχων δεν πρέπει να περιφρονεί τον αρχόμενο, όσο άξιος και αν είναι αυτός, και όσο ανάξιοι οι αρχόμενοι. Πρέπει να σκύβει, να μελετά και να γνωρίζει το λαό του. Προ παντός όταν έχει να κάνη με τους δυσκολονόητους Έλληνες. Για αυτό μη με βαρεθείς, που θέλω να σου τους δείξω από πολλές πλευρές και που τις πολλές τούτες πλευρές πάω να τις αναγκάσω σε μια πρώτη ρίζα.
Όσο περνούν οι αιώνες τόσο κι εμείς και οι λαοί που κυβερνούμε περισσότερο ατομιστές, ως που μια μέρα να μαραθούμε όλοι μαζί μέσα στη μόνωση των μικρών εαυτών μας. Νομίζω πως οι Έλληνες απάνω στους οποίους εσύ τώρα άρχεις είναι πρωτοπόροι σε αυτόν θανάσιμο κατήφορο.
Δεν σου έκανε κιόλας εντύπωση καλέ μου Νάβιε η αδιαφορία του Έλληνα για το συμπολίτη του; Όχι πως δεν θα του δανείσει μια χύτρα να μαγειρέψει, όχι πως αν τύχη μια αρρώστια δεν θα τον γιατροπορέψει, όχι πως δεν του αρέσει να ανακατεύεται στις δουλειές του γείτονα, για να του δείξει μάλιστα την αξιοσύνη του και την υπεροχή του, σε τέτοιες περιπτώσεις βοηθάει ο Έλληνας περισσότερο από κάθε άλλον. 

Βοηθάει πρόθυμα και τον ξένο, με την ιδέα μάλιστα, που χάρις στους μεγάλους στωικούς, πάντα τον κατέχει, μιας πανανθρώπινης κοινωνίας. Του αρέσει να δίνη στον ασθενέστερο στον αβοήθητο, είναι και αυτό ένας τρόπος υπεροχής. 

Λέγοντας πως ο Έλληνας αδιαφορεί για τον πλησίον του, κάτι άλλο θέλω να πω. Αλλά μου πέφτει δύσκολο να στο εξηγήσω. Θα αρχίσω με παραδείγματα, που αν προσέξεις, ανάλογα θα δεις και εσύ ο ίδιος πολλά με τα μάτια σου. 

Ακόμη υπάρχουνε ποιητές πολλοί και τεχνίτες στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Πλησίασε τους, καθώς είναι χρέος σου, και πες μου αν άκουσες κανέναν απ' αυτούς ποτέ να επαινεί τον ομότεχνο του. Δεν χάνει τον καιρό του σε επαίνους των άλλων ο Έλληνας. Δεν χαίρεται τον έπαινο. Χαίρετε όμως τον ψόγο και γι' αυτόν βρίσκει πάντα καιρό.
Για την κατανόηση, την αληθινή, αυτήν που βγαίνει από τη συμπάθεια γι' αυτό που κατανοείς, δεν θέλει τίποτα να θυσιάσει. Το κίνητρο της δικαιοσύνης δεν τον κινεί για να επαινέσει ότι αξίζει τον έπαινο. Όχι που δεν θα ήθελε να είναι δίκαιος, αλλά δεν αντιλαμβάνεται καν την αδικία που κάνει στον άλλο. Αλλού κοιτάζει, θαυμάζει ότι είναι δικός του κόσμος, και κάθε άλλον τον υποτιμά. 

Όταν ένας πολίτης άξιος δεν αναγνωρίζεται κατά την αξία του, λέει ο Έλληνας: αφού δεν αναγνωρίζομαι εγώ ο αξιότερος του, τι πειράζει αν αυτός δεν αναγνωρίζεται; Ο εγωκεντρισμός αφαιρεί από τον Έλληνα τη δυνατότητα να είναι δίκαιος. Και αυτό εννοούσα λέγοντας, πως ο Έλληνας αδιαφορεί για τον πλησίον του, το πάθος του εγωισμού τον εμποδίζει να ασχολείται με τον άλλο, να συνεργάζεται μαζί του .
Και φυσικά από την έλλειψη τούτης της αλληλεγγύης ματαιώνονται στις ελληνικές κοινωνίες οι κοινές προσπάθειες. Η δράση του Έλληνα κατακερματίζεται σε ατομικές ενέργειες, που συχνά αλληλοεξουδετερώνονται και συγκρούονται. 

Κάποτε και τους νεκρούς ακόμα, όπου θα’ λέγε κανείς πως φθόνος δεν χωρεί, τους αφήνουν ατίμητους οι Έλληνες, γιατί δεν βρίσκουν μέσα τους, τη διάθεση να θυσιάσουν κάτι από το νου και στην καρδιά τους για ένα τέτοιο έργο δικαιοσύνης. Μόνο ο ηδονισμός του μίσους μπορεί να τους κάνει τυμβωρύχους. Το εγώ - το τρομερό αυτό εγώ - το πάντα γυρισμένο προς τον εαυτό του, για να υψωθεί, ταπεινώνει και τους νεκρούς και εκδικείται ακόμη και για την περασμένη τους δόξα. 

Μόνο όταν δημιουργηθούν συμφέροντα που συμβαίνει να είναι κοινά σε πολλά άτομα μαζί, βλέπεις την συναδέλφωση και την αλληλεγγύη, πολύ σπάνια για την προάσπιση κοινών ιδανικών. Κοινά ιδανικά σχεδόν δεν υπάρχουν. Στον καθένα Έλληνα τα ιδανικά είναι ατομικά. Γι αυτό οι πολιτικές των φατρίες είναι φατρίες συμφερόντων και το ιδανικό τον κάθε ηγέτη είναι ο εαυτός του.
Νάβιε, ο Κάτωνας από καιρό έχει πεθάνει και πέθανε μαζί του η παλιά μας δημοκρατία. Τώρα βαδίζαμε και εμείς τον δρόμο των Ελλήνων ως που και οι δικοί μας εγωισμοί, κάθε μέρα ωμότεροι και βιαιότεροι, να σκεπάσουν με την πλημμυρίδα τους τη Σύγκλητο και την αγορά και ολόκληρη την αθάνατη πόλη.