Translate

Σάββατο 20 Απριλίου 2013

Επίκτητος:"Και αν σε κάποιους φανείς ότι είσαι κάποιος, να δυσπιστείς στον εαυτό σου."


"Από τα πράγματα κάποια είναι υπό τον έλεγχο μας, ενώ άλλα δεν είναι. Υπό τον έλεγχο μας είναι η αντίληψη (ιδέα), η επιλογή, η επιθυμία και η αποστροφή, και εν συντομία, όλα όσα είναι έργα μας· Δεν είναι υπό την εξουσία μας το σώμα μας, η ιδιοκτησία μας, η φήμη μας, τα αξιώματα και εν συντομία, όλα όσα δεν είναι έργα μας. 
Επιπλέον, τα πράγματα που είναι στην εξουσία μας είναι από την φύση ελεύθερα, ανεμπόδιστα, ακώλυτα· Ενώ τα πράγματα που δεν είναι στην εξουσία μας είναι αδύναμα, υποκείμενα σε εμπόδια, δουλοπρεπή και όχι δικά μας. Να θυμάστε λοιπόν, ότι εάν κάτι που είναι φυσικά δουλοπρεπές το νομίζετε να είναι ελεύθερο, και ό,τι δεν είναι δικό σας να είναι δικό σας, θα ταραχτείτε, θα λυπηθείτε και θα κατηγορήσετε και θεούς και ανθρώπους· 
Ενώ αν νομίζετε δικό σας μόνο ό,τι είναι δικό σας, και ό,τι δεν είναι δικό σας, όπως πραγματικά είναι, όχι δικό σας, τότε:
κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να σας εξαναγκάσει,  κανένας δεν θα σας εμποδίσειδεν θα κατηγορήσετε κανέναν, δεν θα πείτε ποτέ ότι κάποιος είναι λάθος, δεν θα κάνετε ποτέ κάτι ενάντια στη θέληση σας, δεν θα αποκτήσετε κανέναν εχθρό, κανείς δεν θα σας βλάψει, ούτε θα υπάρχει κάτι βλαβερό που μπορεί να σας αγγίξει.
Κάντε λοιπόν συνήθεια σας από την αρχή να μελετάτε κάθε τραχιά εξωτερική εντύπωση (φαντασία στο πρωτότυπο) και να λέτε: "Εξωτερική εντύπωση (φαντασία) είσαι και καθόλου αυτό που μοιάζεις να είσαι." 
Μετά από αυτό εξετάστέ την και δοκιμάστέ την με τους κανόνες που έχετε, από τους οποίους ο πρώτος και σημαντικότερος είναι αυτός: 
Έχει να κάνει με τα πράγματα που είναι υπό τον έλεγχο μας ή με τα πράγματα που δεν είναι υπό τον έλεγχο μας και, εάν έχει να κάνει με πράγματα που δεν είναι υπό τον έλεγχο μας, έχετε έτοιμη την απάντηση :"Δεν με αφορά".
Δεν είναι τα πράγματα που ταράσσουν τους ανθρώπους, αλλά οι γνώμες (δόγματα) σχετικά με αυτά τα πράγματα. Για παράδειγμα, ο θάνατος δεν είναι κάτι τρομερό, αλλιώς θα φαινόταν έτσι και στον Σωκράτη, αλλά η γνώμη ότι ο θάνατος είναι τρομερός,αυτό είναι το τρομερό πράγμα. Όταν λοιπόν εμποδιζόμαστε, ή ταρασσόμαστε, ή λυπόμαστε, ας μην κατηγορούμε ποτέ κανέναν παρά τους εαυτούς μας, που σημαίνει τις γνώμες μας. Είναι ίδιον ενός ανεκπαίδευτου να κατηγορεί τους άλλους εκεί που ο ίδιος σφάλλει το να κατηγορεί τον εαυτό του είναι ίδιον κάποιου που η εκπαίδευση του έχει αρχίσει το να μην κατηγορεί ούτε τον άλλο, ούτε τον εαυτό του είναι ίδιον κάποιου του οποίου η εκπαίδευση έχει ολοκληρωθεί..Ποτέ και για τίποτε να μην πεις ότι “αυτό το έχασα”, αλλά ότι “αυτό το απέδωσα”. Πέθανε το παιδί; Αποδόθηκε. Πέθανε η γυναίκα; Αποδόθηκε. “Μου αφαιρέθηκε το χωράφι” και τούτο λοιπόν αποδόθηκε. “Αυτός όμως που μου το αφαίρεσε είναι κακός”. Τι σε μέλει λοιπόν μέσω ποιου ανθρώπου σου το απαίτησε εκείνος που σου το είχε δώσει; Όσο σου το δίνει να το επιμελείσαι ως αλλότριο, όπως οι περαστικοί το πανδοχείο. Εάν θέλεις να προκόψεις, άφησε τους συλλογισμούς αυτού του είδους: “Εάν αμελήσω τις υποθέσεις μου, δεν θα έχω τρόφιμα”, “εάν δεν τιμωρήσω τον δούλο μου, θα γίνει πονηρός”. Είναι καλύτερα να πεθάνεις από λιμό, έχοντας γίνει άλυπος και άφοβος, παρά να ζεις στην αφθονία, όντας ταραγμένος. 
Καλύτερα να είναι κακός ο δούλος σου, παρά εσύ κακοδαίμονας. 
Άρχισε λοιπόν από τα μικρά. Χύνεται το λαδάκι, κλέβεται το κρασάκι.
Λέγε λοιπόν ότι “τόσο πωλείται η απάθεια, τόσο η αταραξία”. Χαριστικά τίποτε δεν παίρνεις. Όταν καλείς τον δούλο σου, να θυμάσαι ότι δύναται να μην υπακούσει και-εάν υπακούσει-να μην κάνει τίποτε απ’όσα θέλεις. Δεν είναι, όμως, και τόσο σπουδαία η υπόστασή του, ώστε απ’ αυτόν να εξαρτάται η αταραξία σου. 
Εάν θέλεις να προκόψεις, υπόμεινε-εξαιτίας των εξωτερικών πραγμάτων- το να φαίνεσαι ανόητος και ηλίθιος, χωρίς να θέλεις να φαίνεσαι ότι κάτι γνωρίζεις καλά. 
Και αν σε κάποιους φανείς ότι είσαι κάποιος, να δυσπιστείς στον εαυτό σου.
Γνώριζε λοιπόν, ότι δεν είναι εύκολο να διαφυλάξεις σύμφωνη με την φύση την προαίρεση του εαυτού σου, και συνάμα τα εξωτερικά πράγματα, αλλά κατ’ απόλυτη ανάγκη θ’αμελήσεις το ένα, όταν επιμεληθείς το άλλο. Εάν θέλεις να ζήσουν παντοτινά τα τέκνα, η γυναίκα και οι φίλοι σου, είσαι ανόητος, επειδή θέλεις να εξαρτώνται από εσένα όσα δεν εξαρτώνται, και να είναι δικά σου τα αλλότρια. Έτσι και αν θέλεις να μην αμαρτάνει ο δούλος σου, είσαι μωρός, επειδή θέλεις να μην είναι κακία η κακία, αλλά κάτι άλλο. Εάν όμως θέλεις να μην αποτυγχάνεις όταν ορέγεσαι, δύνασαι να το κάνεις. Αυτό λοιπόν άσκησε το οποίο δύνασαι.
 Κύριος του καθενός είναι όποιος έχει την εξουσία να του παρέχει ή να του αφαιρεί αυτά που ο καθένας θέλει ή δεν θέλει.  
Όποιος λοιπόν, επιθυμεί να είναι ελεύθερος, ούτε να θέλει κάτι ούτε ν’αποφεύγει κάτι απ’ όσα εξαρτώνται απ’τους άλλους. Ειδεμή, κατ’ ανάγκη θα είναι δούλος. Εάν κάποτε σου συμβεί να στραφείς προς τα εξωτερικά, επειδή επιθυμείς ν’αρέσεις σε κάποιον, γνώριζε ότι απώλεσες την εσωτερική στάση σου.
 Ν’αρκεστείς, λοιπόν, να είσαι φιλόσοφος σε όλα, και αν επιθυμείς να φαίνεσαι και φιλόσοφος, να φαίνεσαι στον εαυτό σου και θα είναι αρκετό."
Επίκτητος:"Εγχειρίδιον"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου