Οι κρυφοί τοίχοι και οι αόρατοι πάσσαλοι του Αρχαίου θεάτρου Θορικού

Το αρχαίο θέατρο Θορικού, στο Λαύριο, είναι ίσως το αρχαιότερο σωζόμενο στην Ελλάδα. Χρονολογείται μεταξύ του 525 και του 480 πχ. Η εμφανέστερη φάση του είναι εκείνη του 450, ενώ μια τρίτη, του 425 π.Χ., δείχνει πως οι μετασκευές είχαν σημασία. Οπως φαίνεται από τη σημερινή κατάσταση και τα προβλήματά του, ως πρώτο (και ασφαλώς πρωτοπόρο) πλήρωσε φόρο γι' αυτό...

Επί παραδείγματι, δεν είχε αγωγό αποστράγγισης της σκηνής ("εύριπο" όπως είπε ο διευθυντής αναστήλωσης Αθ. Νακάσης στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο). Κατά την αρχαιότητα, ένας κρυφός τοίχος στήριζε αναλημματικό τοίχο του κοίλου. Η ανάγκη στήριξης προέκυψε λόγω ωθήσεων γαιών από την ορθογώνια ορχήστρα, αφού τα νερά δεν απομακρύνονταν αμέσως. Δεύτερος αναλημματικός τοίχος χτίστηκε κατά τη δεκαετία του '50, για τους ίδιους λόγους.

Η διεύθυνση αναστήλωσης και η Β' εφορεία αρχαιοτήτων Αττικής αποφάσισαν να λύσουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας λεπτούς μεταλλικούς πασσάλους, που θα είναι αόρατοι, διότι θα "φυτευθούν" στο έδαφος.

Θα έχουν διάμετρο 12 εκατοστών. Θα τοποθετηθούν 38 σε μήκος 24 μέτρων και θα φέρουν τα φορτία, ώστε να σταματήσει το πρόβλημα.

Ο Θορικός ήταν στην αρχαιότητα  μια από τις σημαντικές πόλεις της Αττικής που βρίσκεται στα νοτιοανατολικό της παράλια, μισή ώρα βόρεια του Λαυρίου και την οποία, σύμφωνα με την παράδοση, ίδρυσε ο Κέκρωψ. Ήταν χτισμένος στον βόρειο μυχό του κόλπου, στα ριζά του εκεί λόφου Βελατούρι και στον προς τα δυτικό ομαλό χώρο.

  Τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησης ανήκουν ίσως στα νεολιθικό χρόνια (αρχές 3ης χιλιετίας). Ήδη στη ΜΕ εποχή (1900-1600 π.χ.) οι κάτοικοι του Θορικού γνώριζαν και ασκούσαν την επεξεργασία των μεταλλευμάτων του Λαυρίου. Τη μυκηναϊκή εγκατάσταση στον χώρο επιβεβαιώνουν δύο Θολωτοί τάφοι, στους οποίους υπάρχουν σαφή ίχνη ηρωολατρίας κατά την αρχαϊκή εποχή. Στο γεωμετρικό χρόνια υπήρχε οικισμός και νεκροταφείο, τα οποία εντοπίστηκαν.

Στα κλασικά και στα πρώιμα ελληνιστικό χρόνια ήταν σημαντικό οχυρό των Αθηναίων. Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση, που μάλλον αντανακλά ιστορικά γεγονότα, πριν από τον Θησέα αποτελούσε ξεχωριστό δήμο όπου ο Ερεχθεύς είχε κάνει βασιλιά τον γαμπρό του Κέφαλο. Επί Κλεισθένους έγινε δήμος της Ακαμαντίδος φυλής. Ήταν κέντρο εμπορικής κίνησης στο οποίο συγκεντρωνόταν η ξυλεία των γύρω δήμων.

Ήδη από τα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα είχαν εμφανιστεί σοβαρό σημάδια παρακμής, που οφείλονται ίσως στις πολλαπλές ήττες της Αθήνας. Μια αναλαμπή τον 4ου π.Χ. αιώνα αποτέλεσε πρόσκαιρη αναβίωση της οικονομικής άνθησης της πόλης, που παράκμαζε σταθερά μετά την εξάντληση των εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων του Λαυρίου και την υποτίμηση του αργύρου τον 4ο π.Χ. αιώνα.

Ο Πομπώνιος ο Μέλας, ο οποίος έζησε κατά το πρώτο μισό του 1ου μ.Χ. αιώνα, υποστηρίζει ότι ο Θορικός και η Βραυρώνα ήταν κάποτε πόλεις, ήδη δε παρέμειναν ονομασίες μόνο, πράγμα που μας κάνει να συμπεραίνουμε ότι κατά την εποχή εκείνη ο Θορικός ήταν εγκαταλελειμμένος και κατεστραμμένος.

πηγή: Το Έθνος