Οι ικέτες, που επισκέπτονταν τους ναούς του Ασκληπιού προκειμένου να κοιμηθούν στο άβατο περιμένοντας ένα θεϊκό όνειρο ή όραμα, ήταν προφανώς εξαντλημένοι από το μακρύ ταξίδι τους και προσηλωμένοι στην αρρώστια τους.
Αν και οι επιγραφές φαίνονται να εστιάζουν μόνο στις στιγμές της θεραπείας και όχι στο διάστημα που οι ασθενείς παρέμεναν στο ιερό, πιθανότατα θα έπρεπε να μείνουν εκεί για ορισμένες μέρες προετοιμάζοντας τους εαυτούς τους για την επικοινωνία τους με τη θεότητα. Κατά το διάστημα αυτό πιθανόν περιφέρονταν μέσα στο ιερό, μιλούσαν με άλλους ανθρώπους, παρατηρούσαν τις τελετουργίες, διάβαζαν τις επιγραφές και περίμεναν τη δική τους σειρά.
Υπήρχαν επίσης κάποια προπαρασκευαστικά βήματα τα οποία θα έπρεπε να ακολουθήσουν πριν προσεγγίσουν τον Ασκληπιό, μέσω των οποίων θα εξάγνιζαν τόσο την ψυχή όσο και το σώμα τους.
Αυτή η απαίτηση του θεού για νοητική και σωματική καθαρότητα τονίζεται από τον Πορφύριο, όταν περιγράφει τις θυσίες στην Επίδαυρο:
Είναι ευπρεπές επομένως εκείνοι που επιθυμούν να θυσιάσουν να πάνε να εξαγνίσουν τον ηθικό τους χαρακτήρα, φέρνοντας θυσίες που αγαπούν οι θεοί, όχι τέτοιες που είναι σπάταλες.
Στις μέρες μας πιστεύουν ότι δεν είναι αρκετό για την ιερότητα της θυσίας να ρίξεις ένα λαμπερό ένδυμα γύρω από ένα ακάθαρτο σώμα.
Αν κάποιοι έχουν ένα λαμπερό σώμα μαζί με ένα λαμπερό ένδυμα και προχωρήσουν στη θυσία χωρίς να έχουν καθαρίσει την ψυχή τους από το κακό, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει διαφορά, αλλά ο θεός δεν ευχαριστιέται εκτός και αν αυτό που ομοιάζει περισσότερο με το θείο μέσα μας είναι καθαρό, καθώς έχει την ίδια ουσία με αυτόν.
Στην Επίδαυρο, σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μία επιγραφή:
«Καθαρός πρέπει να είναι αυτός που θα εισέλθει στον ευωδιαστό ναό· καθαρότητα δεν σημαίνει τίποτα άλλο παρά ιερές σκέψεις»
Οι ικέτες απέχοντας από όλες τις ανίερες σκέψεις και συμπεριφορές εξάγνιζαν την ψυχή και το σώμα τους και ξέπλεναν κάθε ρυπαρότητα στις ιερές πηγές του Ασκληπιού. Σπονδές επίσης γίνονταν ως μέσο καθαρμού. Έπειτα υπέβαλλαν τις προσφορές τους που μπορούσαν να περιλαμβάνουν φτωχές αναίμακτες αφιερώσεις ή πολυτελείς αιματηρές θυσίες προς τιμή του Ασκληπιού και των άλλων θεών που είχαν ένα βωμό στο ιερό.
Μία επιγραφή περιγράφει τον ορθό τρόπο με τον οποίο έπρεπε να γίνονται οι εναρκτήριες προσφορές στην Αθήνα:
«Θεοί. Οι αρχικές προσφορές πρέπει να γίνονται με τον ακόλουθο τρόπο:
Στον Μαλεάτα τρία θυσιαστήρια γλυκίσματα, στον Απόλλωνα τρία γλυκίσματα, στον Ερμή τρία γλυκίσματα, στην Ιασώ τρία γλυκίσματα, στην Ακεσώ τρία γλυκίσματα, στην Πανάκεια τρία γλυκίσματα, στα σκυλιά τρία γλυκίσματα, στους κυνηγούς τρία γλυκίσματα».
«θεοί. κατὰ τάδε προθύεσθαι· Μαλεάτηι πόπανα τρία· Ἀπόλλωνι πόπανα τρία· Ἑρμῆι πόπανα τρία· Ἰασοῖ πόπανα τρία· Ἀκεσοῖ πόπανα τρία· Πανακείαι πόπανα τρία· κυσὶν πόπανα τρία· κυνηγέταις πόπανα τρί(α)».
Αφού οι ικέτες είχαν προσφέρει τις θυσίες τους στον Ασκληπιό και τις άλλες θεότητες, θα έπρεπε να κάνουν ένα δεύτερο λουτρό προκειμένου να εξαγνισθούν τελείως.
Όταν είχαν πια ολοκληρώσει όλες τις προπαρασκευαστικές τελετές, ντύνονταν με λευκούς χιτώνες, έβγαζαν τα δαχτυλίδια και τις ζώνες τους και έμεναν ξυπόλητοι, κρατώντας δάφνινα στεφάνια και φέροντας υφασμάτινες ταινίες στο κεφάλι.
Τότε ήταν σωματικά και νοητικά έτοιμοι να εισέλθουν στο άβατο και να έρθουν σε επικοινωνία με τον θεϊκό θεραπευτή.
Λέει η σχετική επιγραφή:
«για να ελευθερωθεί, άφησέ τον να εξαγνισθεί τελείως…με έναν λευκό χιτώνα και με θειάφι και με δάφνινο στεφάνι… με υφασμάτινες ταινίες άφησέ τον να εξαγνισθεί τελείως… άφησέ το να προχωρήσει προς τον θεό… στη μεγάλη εγκοιμητήρια στοά, ο εγκοιμητής … με αγνά λευκά θυσιαστήρια θύματα στολισμένα με βλαστούς ελιάς… χωρίς δαχτυλίδια και ζώνες, χωρίς τα μαλλιά πλεγμένα, ανυπόδυτος…»·
[ἀλεκτρυό]νι λευκῶι καὶ [θ]είωι καὶ δ[ᾳδὶ — — —][․․․ σινδο]νιάσας περικ[α]θαιρέτω ω[— — —][․․ εἰ]σπορευέσθω ̣ πρὸς τὸν θεὸν τ[ὸν Σωτῆρα Ἀσκληπιὸν — — —][εἰς τὸ] μέγα ἐνκοιμητήριον ὁ ἐγκο[ιμᾶσθαι βουλόμενος — — —][ἐν ἱμα]τίοις ̣ λευκοῖς, ἁγνοῖς ἐλάας ἔ[ρνεσιν ἐστεμμένος],[ἔχων μήτε δακτ]ύλιον, μήτε ζώνην, μ[ήτε χρυσίον, μήτε τὰς][τρίχας πεπλεγμένα]ς, [ἀν]υπ̣ ό̣ δ̣ η̣ ̣τος̣ [— — —]·
---------------------------------------------------------------------------
*Απόσπασμα από την Διδακτορική Διατριβή της Ολυμπία Παναγιωτίδου με τίτλο: «Ασθένεια και Θεραπεία στα Ιερά του Ασκληπιού».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου