Λευκοθόη και Κλυτία: Ο έρωτας που τις μεταμόρφωσε

  Λιβάνι και Ηλιοτρόπιο. Δυο φυτά πολύ διαφορετικά μεταξύ τους όμως συνδεδεμένα κάτω από το πέπλο της ίδιας ερωτικής ιστορίας. Δυο φυτά που το καθένα έχει συμβάλει με τον δικό του τρόπο στην σύνδεση με τους θεούς.
Το λιβάνι καιγόμενο φθάνει ως τις κατοικίες των θεών και βοηθά στις τελετουργίες, το δε Ηλιοτρόπιο υμνεί τον Ήλιο σε όλη την διάρκεια της ζωής του. Ποια είναι η ιστορία πίσω από τα δύο φυτά; Ας πάμε να ξετυλίξουμε το κουβάρι του μύθου.
Η ιστορία της Ωκεανίδας Κλυτίας και της αντίζηλου της Λευκοθόης, είναι μια ιστορία έρωτα, στην οποία ενεπλάκησαν χωρίς να ευθύνονται. Ερωτευμένη με τον Ήλιο η Κλυτία κι εκείνος μαζί της, κάποια στιγμή την άφησε για τον έρωτα της Λευκοθόης, κόρης του βασιλιά της Περσίας, Όρχαμου και της Ευρυνόμης. Μα ούτε και ο Ήλιος ευθυνόταν γι' αυτήν την προδοσία.
Τη φλόγα του πόθου του την έβαλε η Αφροδίτη, για να τον εκδικηθεί που φανέρωσε στον σύζυγό της Ήφαιστο και τους άλλους Ολύμπιους την κρυφή εξωσυζυγική της σχέση με τον Άρη. Για να την πλησιάσει ο Ήλιος μεταμορφώθηκε στη μητέρα της και της είπε να διώξει τις φίλες της για να της πει ένα μυστικό. Της εξομολογήθηκε τον έρωτά του κι εκείνη ενέδωσε.
Από τον μυστικό έρωτα του Ήλιου και της Λευκοθόης γεννήθηκε ο Θερσάνορας, ο Αργοναύτης από την Άνδρο.

Ο Απόλλωνας προσεγγίζει τη Λευκοθόη με τη μορφή της μητέρας της.

Η Κλυτία, από ζήλια, φανέρωσε την ιστορία στον πατέρα της κοπέλας, που τη φυλάκισε σε μια βαθιά και σκοτεινή τάφρο, για να μην βλέπει καθόλου το φως του αγαπημένου της Ήλιου, μέχρι που πέθανε. Ο Ήλιος τη λυπήθηκε και για να να τιμήσει τη μνήμη της, την περιέχυσε με αμβροσία και πότισε τη γη γύρω της λέγοντας: «Θα κάνω τουλάχιστον ό,τι χρειάζεται για να ανέβεις στον ουρανό» και έκανε το σώμα της να αποκτήσει ρίζες, απ' όπου ξεπετάχτηκε ο θάμνος απ' όπου βγαίνει το λιβάνι. Το κάψιμο του λιβανιού ως θυμίαμα αποδίδεται συμβολή στην πνευματική ανάταση και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος θρησκευτικών και κοινωνικών τελετών για χιλιετίες.
Η Λευκοθόη πέθανε αλλά ο Ήλιος ούτε που ξαναγύρισε να κοιτάξει την Κλυτία. Η Κλυτία τιμωρήθηκε και αυτή. Από τη θλίψη της μαράζωσε αλλά, καθώς μεταμορφώθηκε σε ηλιοτρόπιο, στρέφει συνέχεια το πρόσωπο προς τον χαμένο εραστή, τον Ήλιο. Επειδή εγκαταλείφθηκε από τον Ήλιο θέλησε να πεθάνει από πείνα. Αλλά ο Ήλιος-Απόλλων τη μεταμόρφωσε σε ηλιοτρόπιο. Εκείνη έμεινε ασάλευτη, ατάιστη κι απότιστη για εννιά μέρες και, σύμφωνα με τις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου, η κοπέλα μεταμορφώθηκε σε φυτό που ακολουθεί πιστά όσο κανένα άλλο την πορεία του Ήλιου, κάθε μέρα, στρέφοντας αργά-αργά το κεφάλι του όσο εκείνος λάμπει αδιάφορα από πάνω του. Το γνωστό μας ηλιοτρόπιο. 
Και οι δυο κοπέλες παρέμεναν ριζωμένες στη γη, χωρίς καμιά δυνατότητα ανύψωσης προς τον αγαπημένο Ήλιο.

Ο θάνατος της Κλυτίας.

  Τον έρωτα αυτόν του Απόλλωνα με τη θνητή Λευκοθόη περιγράφει ο Οβίδιος στις Μεταμορφώσεις του (βιβλίο IV):"Ναί, αἱ φλόγαι σου φθάνουν ὠς τὴν ἄκρην τῆς γῆς μὰ κι ἐσὺ ὁ ἴδιος καίγεσαι ἀπὸ νέα φλόγα. Τὸ βλέμμα σου ὅλα πρέπει να τὰ ἀγκαλιάζῃ μὰ σὺ ἔχεις τοὺς ὀφθαλμοὺς σου στρέψει εἰς Λευκοθόην καὶ δίνεις εἰς μία μόνον κόρην τὸ βλέμμα που ὅλος ὁ κόσμος ἀποζητεῖ." 
Ἄλλοτε ὑψωνόταν πολὺ νωρὶς εἰς τὴν ἀνατολὴν κι ἄλλοτε καθυστεροῦσε να δύσῃ διὰ νὰ τὴν βλέπῃ, παρατείνοντας τὰς ἡμέρας τοῦ χειμῶνος. 
Ἄλλοτε φόβον εἶχε εἰς τὴν καρδίαν του καὶ τοῦτο ἐμόλυνε τὰς λαμπρὰς του ἀκτῖνας, προκαλῶντας φόβον εἰς τοὺς ἀνθρώπους.νὰ θάψουν ζωντανὴ τὴν κόρην ὑπὸ σωρῶν ἄμμου. Ὁ Ἥλιος καταφθάνει καὶ προσπαθεῖ να ξαναδώσῃ ζωὴν εἰς τὴν ἀγαπημένην του. Μόνον ὁ θάνατος τοῦ υἱοῦ του, Φαέθοντος, τοῦ εἶχε προκαλέσει ἀνάλογον πόνον.
Ἀλλ’ ἡ Λευκοθόη εἶχε συνθλιφθεὶ ἀπὸ τὸ βάρος τῆς γῆς καὶ δὲν ἠδύνατο νὰ ἐγερθῇ. Τότε ὁ Ἥλιος ἄλειψε τὸ σῶμα της μὲ νέκταρ καὶ εἶπε "θὰ φθάσεις εἰς τὸν οὐρανόν" τότε τῇ θέσει της ἐφύτρωσε θάμνος τοῦ ὁποίου τὸ προϊὸν καιόμενον φθάνει εἰς τὸν οὐρανόν. Πρόκειται διὰ τὸν λίβανον, ἔξοχον θρησκευτῶν θυμίαμα. Ἔκτοτε ὁ Ἥλιος ἀπέλειψε ἐκ τῆς καρδίας του τὴν Κλυτίαν. Ἐκείνη λιώνοντας ἀπὸ θλίψιν οὔτ’ ἔτρωγε οὔτ’ ἔπινε καὶ κατόπιν ἐννέα ἡμερῶν μεταμορφώθη εἰς τὸ φυτόν ἡλιοτρόπιον. Λέγεται δὲ ὅτι διαρκῶς φλέγεται ἀπὸ ἔρωτα διὰ τὸν θεὸν καὶ διὰ τοῦτον ὁ ἀνθὸς τοῦ ἡλιοτροπίου στρέφεται καὶ ἀκολουθεῖ τὴν πορείαν τοῦ Ἡλίου.

Η έρευνα και συλλογή πληροφοριών από διάφορες διαδικτυακές πηγές όπως Βικιπαίδεια, Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας της Δήμητρας Μήττα, έγινε από την Γιώβη Βασιλική. Για να πραγματοποιηθεί το παραπάνω άρθρο χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα και παράγραφοι αυτούσιοι των πηγών αυτών.