"Των παιδιών ο χαρακτήρας διαστρέφεται από τους λόγους που ακούνε..."

"Πιστεύω πως δεν θα έβρισκες άσχημο να πληροφορηθείς πρώτα σχετικά με την αίσθηση της ακοής, για την  οποία ο Θεόφραστος είπε ότι είναι η πιο ευαίσθητη απ'όλες. Κανένα άλλωστε...
από αυτά που γίνονται αντιληπτά με την όραση, με τη γεύση ή με την αφή δεν δημιουργεί εντυπώσεις, αναταραχές και διεγέρσεις τέτοιες που καταλαμβάνουν την ψυχή, όταν εμπέσει στην ακοή μας κάποιος χτύπος, πάταγος ή ήχος.  
Είναι όμως περισσότερο λογική παρά ευαίσθητη αίσθηση. Και τούτο γιατί, ενώ πολλά σημεία και μέρη του σώματος επιτρέπουν στην κακία να περάσει εισδύοντας μέσω αυτών, η αρετή συνδέεται μόνο με την ακοή των νέων, αν δεν έχει μολυνθεί και εκθηλυνθεί από την κολακεία κι αν έχει φυλαχτεί εξ αρχής άθικτη από λόγους φαύλους. 
Για τούτο ήταν που και ο Ξενοκράτης συνιστούσε να βάζουμε στα παιδιά μάλλον παρά στους αθλητές αμφωτίδες, με τη σκέψη πως τα αυτιά των αθλητών παραμορφώνονται από τα χτυπήματα, ενώ των παιδιών διαστρέφεται ο χαρακτήρας από τους λόγους που ακούνε. Δεν ενδιαφερόταν τόσο για τη βαρυκοία ή την κωφότητα, αλλά συμβούλευε για την προφύλαξη από τους άσχημους λόγους, μέχρι τη στιγμή οπότε άλλοι λόγοι, σαν φύλακες με χαρακτήρα διαμορφωμένο από τη φιλοσοφία, θέσουν υπό την εποπτεία τους αυτή την κατ' εξοχήν κινητική και ευμετάβλητη περιοχή του ανθρώπου. 
Ο αρχαίος Βίας, όταν του έδωσαν εντολή να στείλει στον Άμασι το καλύτερο και συνάμα χειρότερο κομμάτι από το σφάγιο της θυσίας, έκοψε τη γλώσσα και την έστειλε, θεωρώντας ότι η ομιλία μπορεί και να βλάψει και να ωφελήσει τα μέγιστα. Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν φιλούν τα παιδιά, όχι μόνο τ' ακουμπούν στα αυτιά, αλλά λένε και σε κείνα να κάνουν το ίδιο, υπαινισσόμενοι με παιγνιώδη τρόπο ότι πρέπει πιο πολύ ν' αγαπούν όσους προσφέρουν όφελος μέσω των αυτιών. 
Είναι άλλωστε προφανές ότι, αν ο νέος εμποδιστεί απ' οποιοδήποτε ακρόαμα και δεν γνωρίσει καθόλου τους λόγους, μένει όχι μόνο άκαρπος και υπανάπτυκτος ως προς την αρετή αλλά θα ήταν επιπλέον δυνατό να διαστραφεί προς την κακία, και από την ψυχή του, σαν από εγκαταλειμμένο και ακαλλιέργητο χωράφι, θα έβγαιναν πολλά άγρια παράσιτα. 
Αν δηλαδή η ισχυρή κλίση προς τις ηδονές και η καχυποψία προς τους κόπους (που δεν δημιουργούνται από εξωτερικές αιτίες ούτε από εξωτερικά λόγια, αλλά που μοιάζουν να είναι εγγενείς πηγές αμέτρητων παθών και νοσημάτων) αφεθούν να συνεχίζουν ανεμπόδιστα τη φυσική τους πορεία και αν δεν αποβληθούν ή δεν εκτραπούν από τη διαδρομή τους, ώστε να επανορθωθεί η φύση του ανθρώπου, δεν υπάρχει, θηρίο που δεν θα φαινόταν πιο ήμερο από τον άνθρωπο"


ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΚΟΥΕΙΝ-ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ