Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (4/3/1851 - 3/1/1911)

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4 Μαρτίου 1851 κι έζησε ως 3 Ιανουαρίου 1911.
Γονείς του ήταν ο ιερέας Αδαμάντιος Εμμανουήλ και η Αγγελική (Γκιουλώ) το γένος Μωραϊτίδη. Μεγάλωσε ανάμεσα σε εννιά παιδιά (τα δύο πέθαναν μικρά) με οικονομικά οικογενειακά προβλήματα...
Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο νησί του, εσωτερικός στην Ι. Μονή του Ευαγγελισμού. Φοίτησε στο Γυμνάσιο (με πολλές διακοπές, λόγω οικονομικών δυσκολιών) στη Χαλκίδα και στον Πειραιά και το τελείωσε στο Βαρβάκειο της Αθήνας κι ύστερα γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου, την οποία, με όλες τις προσπάθειες που έκανε, δεν την τελείωσε, γιατί η φτώχεια, η ανέχεια και η επισφαλής υγεία του τού στάθηκαν ανυπέρβλητα εμπόδια.

Σε δικό του αυτοβιογραφικό σημείωμα, ανέφερε το εξής
"Ἐγεννήθην ἐν Σκιάθῳ, τῇ 4 Μαρτίου 1851. Ἐβγήκα ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν Σχολεῖον εἰς τὰ 1863, ἀλλὰ μόνον τῷ 1867 ἐστάλην εἰς τὸ Γυμνάσιον Χαλκίδος, ὅπου ἤκουσα τὴν Α΄ καὶ Β΄ τάξιν. Τὴν Γ΄ ἐμαθήτευσα εἰς Πειραιᾶ, εἴτα διέκοψα τὰς σπουδάς μου καὶ ἔμεινα εἰς τὴν πατρίδα. Κατὰ Ἰούλιον τοῦ 1872 ὑπήγα εἰς τὸ Ἅγιον Ὅρος χάριν προσκυνήσεως, ὅπου ἔμεινα ὀλίγους μῆνας. Τῷ 1873 ἤλθα εἰς Ἀθήνας καί ἐφοίτησα εἰς τὴν Δ΄ τοῦ Βαρβακείου. Τῷ 1874 ἐνεγράφην εἰς τὴν Φιλοσοφικὴν Σχολήν, ὅπου ἤκουα κατ’ ἐκλογὴν ὀλίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ’ ἰδίαν δὲ ἠσχολούμην εἰς τὰ ξένας γλώσσας.
Μικρὸς ἐζωγράφιζα Ἁγίους, εἴτα ἔγραφα στίχους, καί ἐδοκίμαζα να συντάξω κωμῳδίας. Τῷ 1868 ἐπεχείρησα νὰ γράψω μυθιστόρημα. Τῷ 1879 ἐδημοσιεύθη "ἡ Μετανάστις" ἔργον μου εἰς τὸ περιοδικὸν "Σωτήρα". Τῷ 1882 ἐδημοσιεύθη "Οἱ ἔμποροι τῶν Ἐθνῶν" εἰς τὸ "Μὴ χάνεσαι". Ἀργότερα ἔγραψα περὶ τὰ ἑκατὸν διηγήματα, δημοσιευθέντα εἰς διάφορα περιοδικὰ καί ἐφημερίδας."

Μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας ανέφεραν για τον ίδιο και το έργο του
Ὁ Ἀλέξαντρος Παπαδιαμάντης, ποιητὴς μὲ τὸν πεζὸ τὸ λόγο, καὶ κάποτε,
μὰ πολὺ σπάνια, μὲ τὸ στίχο, ἕνας ἀπὸ τοὺς ξεχωριστοὺς ἁρμονικοὺς
ἀντιπροσώπους τῆς νέας καὶ ἄμουσης ἀκόμα σὲ πολλὰ ἑλληνικῆς ψυχῆς.
Κωστῆς Παλαμᾶς, Ἡ Μοῦσα τοῦ Παπαδιαμάντη

Ὅπου καὶ νὰ σᾶς βρίσκει τὸ κακό, ἀδελφοί
ὅπου καὶ νὰ θολώνει ὁ νοῦς σας
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμὸ
καὶ μνημονεύετε Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
Ὀδυσσέας Ἐλύτης, Τὸ Ἄξιoν Ἐστί

Ὁ Μακρυγιάννης εἶναι ὁ πιὸ σημαντικὸς πεζογράφος τῆς νέας Ἑλληνικῆς
Λογοτεχνίας, ἂν ὄχι ὁ πιὸ μεγάλος, γιατί ἔχομε τὸν Παπαδιαμάντη.
Γιῶργος Σεφέρης, Ἕνας Ἕλληνας - ὁ Μακρυγιάννης

«Ο Παπαδιαμάντης δεν εψεύστηκε ποτέ, δεν εμιμήθη ποτέ, δεν έπροσποιήθη ποτέ, δεν εκιβδηλοποίησε ποτέ. Έκοψε μόνον ολόχρυσα νομίσματα από το μεταλλείον της ψυχής του, της αγνής και αδιαφθόρου... Η ψυχή του είναι καθαυτό η ρωμέικη λαϊκή ψυχή»
 Γρ. Ξενόπουλος

Μυθιστορήματα

• Η Γυφτοπούλα (1884)
• Η Μετανάστις (1880)
• Οι Έμποροι των Εθνών (1883)

Νουβέλες

• Βαρδιάνος στα σπόρκα (1893)
• Η Φόνισσα (1903)
• Τα Ρόδιν' ακρογιάλια (1908)
• Χρήστος Μηλιόνης (1885)

Διηγήματα

• Αγάπη στον κρεμνό
• Άγια και πεθαμένα (1896)
• Άλλος τύπος (1903)
• Αμαρτίας φάντασμα (1900)
• Άνθος του γιαλού (1906)
• Αποκριάτικη νυχτιά (1892)
• Απόλαυσις στη γειτονιά (1900)
• Άσπρη σαν το χιόνι (1907)
• Άψαλτος (1906)
• Για τα ονόματα (1902)
• Για την περηφάνια (1899)
• Γουτού Γουπατού (1899)
• Γυνή πλέουσα (1905)
• Εξοχική Λαμπρή (1890)
• Εξοχικόν κρούσμα (1906)
• Έρημο μνήμα (1910)
• Έρμη στα ξένα (1906)
• Έρως – Ήρως (1897)
• Η Άκληρη (1905)
• Η Αποσώστρα (1905)
• Η Βλαχοπούλα (1892)
• Η Γλυκοφιλούσα (1894)
• Η Γραία κ' η θύελλα (1906)
• Η Δασκαλομάννα (1894)
• Η Επίσκεψις του αγίου Δεσπότη (1906)
• Η Θητεία της πενθεράς (1902)
• Η Θεοδικία της Δασκάλας (1906)
• Η Ξομπλιαστήρα (1906)
• Η Κάλτσα της Νώενας (1907)
• Η Μακρακιστίνα (1906)
• Η Μαούτα (1905)
• Η Μαυρομαντηλού (1891)
• Η Νοσταλγός (1894)
• Η Ντελησυφέρω (1904)
• Η Πεποικιλμένη (1909)
• Η Πιτρόπισσα (1909)
• Η Σταχομαζώχτρα (1889)
• Η Στοιχειωμένη καμάρα (1904)
• Η Συντέκνισσα (1903)
• Η Τελευταία βαπτιστική (1888)
• Η Τύχη απ' την Αμέρικα (1901)
• Η Φαρμακολύτρια (1900)
• Η Φωνή του Δράκου (1904)
• Η Χήρα παπαδιά (1888)
• Η Χήρα του Νεομάρτυρος (1905)
• Η Χολεριασμένη (1901)
• Η Χτυπημένη (1890)
• Θάνατος κόρης (1907)
• Θέρος – Έρος (1891)
• Κοινωνική αρμονία (1906)
• Κοκκώνα θάλασσα (1900)
• Λαμπριάτικος Ψάλτης (1893)
• Με τον πεζόβολο (1907)
• Μια ψυχή (1891)
• Μικρά ψυχολογία (1903)
• Ναυαγίων ναυάγια (1893)
• Νεκρός ταξιδιώτης (1910)
• Ο Αβασκαμός του Αγά (1896)
• Ο Αειπλάνητος (1903)
• Ο Αλιβάνιστος (1903)
• Ο Αμερικάνος (1891)
• Ο Ανάκατος (1910)
• Ο Γαγάτος καί τ' άλογο (1900)
• Ο Γείτονας με το λαγούτο (1900)
• Ο Διδάχος (1906)
• Ο Έρωτας στα χιόνια (1896)
• Ο Κακόμης (1903)
• Ο Καλόγερος (1892)
• Ο Κοσμολαΐτης (1903)
• Ο Ξεπεσμένος Δερβίσης (1896)
• Ο Πανδρολόγος (1902)
• Ο Πανταρώτας (1891)
• Ο Πεντάρφανος (1905)
• Ο Πολιτισμός εις το χωρίον (1891)
• Ο Σημαδιακός (1889)
• Ο Τυφλοσύρτης (1892)
• Ο Χαραμάδος (1904)
• Ο Χορός εις του κ. Περιάνδρου (1905)
• Οι Δύο Δράκοι (1906)
• Οι Ελαφροΐσκιωτοι (1892)
• Οι Κουκλοπαντρειές (1903)
• Οι Λίρες του Ζάχου (1908)
• Οι Μάγισσες (1900)
• Οι Ναυαγοσώσται (1901)
• Οι Παραπονεμένες (1899)
• Οι Χαλασοχώρηδες (1892)
• Ολόγυρα στη λίμνη (1892)
• Όνειρο στο κύμα (1900)
• Παιδική Πασχαλιά (1891)
• Πάσχα Ρωμέικο (1891)
• Πατέρα στο σπίτι! (1895)
• Ποία εκ των δύο (1906)
• Ρεμβασμός του Δεκαπενταυγούστου (1906)
• Σταγόνα νερού... (1906)
• Στην Αγι-Αναστασά (1892)
• Στο Χριστό, στο Κάστρο (1892)
• Στρίγλα μάννα (1902)
• Τ' Αγνάντεμα (1899)
• Τ' Αερικό στο δέντρο (1907)
• Τ' Αστεράκι (1909)
• Τ' Μπούφ' του π'λί (1904)
• Τα Δαιμόνια στο ρέμα (1900)
• Τα Δύο κούτσουρα (1904)
• Τα Δύο τέρατα (1909)
• Τα Καλαμπούρια ενός δασκάλου (1908)
• Τα Κρούσματα (1903)
• Τα Λιμανάκια (1907)
• Τα Πτερόεντα δώρα (1907)
• Τα Συχαρίκια (1894)
• Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη (1896)
• Της Δασκάλας τα μάγια (1909)
• Της Κοκκώνας το σπίτι (1893)
• Το Γιαλόξυλο (1905)
• Το Γράμμα στην Αμερική (1910)
• Το Ενιαύσιον θύμα (1899)
• Το Θαλάσσωμα (1906)
• Το Θαύμα της Καισαριανής (1901)
• Το Καμίνι (1907)
• Το Κρυφό Μανδράκι (1906)
• Το Μυρολόγι της φώκιας (1908)
• Το «Νάμι» της (1906)
• Το Νησί της Ουρανίτσας (1902)
• Το Πνίξιμο του παιδιού (1900)
• Το Σπιτάκι στο Λιβάδι (1896)
• Το Τυφλό σοκκάκι (1906)
• Το Χριστός Ανέστη του Γιάννη
• Το Χριστόψωμο (1887)
• Το Ψοφίμι (1906)
• Τρελή βραδιά (1901)
• Υπηρέτρα (1888)
• Υπό την Βασιλικήν δρύν (1901)
• Φιλόστοργοι (1895)
• Φορτωμένα κόκκαλα (1907)
• Φτωχός Άγιος (1891)
• Φώτα – Ολόφωτα (1894)
• Χωρίς στεφάνι (1896)
• Ωχ! Βασανάκια (1894)

Ποιήματα

• Στην Παναγίτσα στο Πυργί
• Προς την μητέρα μου (1880)
• Δέησις (1881)
• Εκπτωτος ψυχή (1881)
• Η κοιμισμένη βασιλοπούλα (1891)
• Το ωραίον φάσμα (1895)
• Εις τους αδελφούς Γιαννάκην και Κώστα Γ. Ραφτάκη (1902)
• Νύχτα βασάνου (1903)
• Επωδή παπά στη χολέρα (1879)
• Επωδή γιατρού στη χολέρα (1879)
• Το τραγούδι της Κατίνας (1892)
• Εις ιππεύουσαν Παναγυριώτισσαν (1907)
• Ερωτες στα κοπριά (1907)
• Στην Παναγία τη Σαλονικιά (1908)