Ιστορικό πρόσωπο ο Μόψος της Αργοναυτικής εκστρατείας;

Κατά την ελληνική μυθολογία ο Μόψος ο Λαπίθης ήταν ο επώνυμος ήρωας του Μοψίου, μικρής αρχαίας πόλης στους δυτικούς πρόποδες της Όσσας. Ο Μόψος αυτός ονομαζόταν επίσης Τιταρήσιος ή Τιταιρώνειος, και αναφέρεται ως γιος του Αμπύκου ή Άμπυγα και της Χλωρίδας. 
Στα «άθλα επί Πελία» που εικονίζονται στη Λάρνακα του Κυψέλου, παριστάνεται δίπλα στον Άδμητο ως πυγμάχος...
Στην Αργοναυτική Εκστρατεία καθόρισε στους Αργοναύτες τη στιγμή κατά την οποία τα «σημάδια» ήταν ευνοϊκά για να επιβιβασθούν στο πλοίο για το μεγάλο ταξίδι τους. Ο ίδιος εξάγνισε τους Αργοναύτες μετά τον φόνο του βασιλιά Κυζίκου. 
Ο Μόψος εξάλλου συνόδευσε τον Ιάσονα στον ναό της Εκάτης. 
Κατά την επιστροφή των Αργοναυτών όμως πέθανε από δάγκωμα φιδιού στη Λιβύη, όπου και ενταφιάσθηκε. 
Σύμφωνα με μία παραλλαγή, ο Μόψος σε κάποιο συμβάν χώρισε από τους Αργοναύτες και πήγε μόνος του στην Αφρική. 
Σε ένα κύπελλο που κατείχε ο ίδιος ο Μόψος και βρέθηκε εκεί που ήταν θαμμένος, στην Λιβύη (δεκαετία ’60), τὸ έχει κάποιος «φύλαρχος» της περιοχής. Τα οστά του Μόψου από κάποιον Τούρκο μεταφέρθηκαν στην Μικρά Ασία (Ιωνία) γιατί είχε πει πως ανήκουν σε ένδοξο πρόγονό του(!!!!!!!). Σύμφωνα με τον Πίνδαρο ο Μόψος ήταν βασιλιάς της Θράκης που σκότωσε την Αμαζόνα βασίλισσα Μυρίνη σε μονομαχία, σταματώντας με αυτόν τον τρόπο αλλά και με την βοήθεια του Σκύθη Σίπυλου, την εισβολή των Αμαζόνων. 
Ο Μόψος έλαβε μέρος στη Μάχη Λαπίθων και Κενταύρων, ενώ σύμφωνα με τον Οβίδιο έλαβε μέρος και στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου. 
Μνημονεύεται επίσης ως μάντης των Αργοναυτών: 
Ο Μόψος και ο Ίδμων ήταν μάντεις που συνόδεψαν τους Αργοναύτες και ο μοναδικός που ήξερε να ερμηνεύει την γλώσσα των πουλιών, τέχνη που είχε διδαχτεί από τον Απόλλωνα. 
Κατά την επιστροφή των Αργοναυτών όμως τον κυνήγησαν με μανία η Γοργόνα και η Μέδουσα. 
Για να ξεφύγει, κατέφυγε στην έρημο της Λιβύης, αλλά εκεί τον δάγκωσε μια οχιά που βγήκε από μια σταγόνα αίματος της Μέδουσας που έπεσε στη γη. 
Η Μήδεια έκανε μάγια, αλλά δεν κατάφερε να τον σώσει, και έτσι πέθανε από το δάγκωμα του φιδιού. 
Οι Αργοναύτες τον ενταφίασαν σε έναν μνημείο στην άκρη της θάλασσας, όπου αργότερα χτίστηκε ναός. 

Το ιστορικό πρόσωπο 
Το 1946-47 ανακαλύφτηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Karatepe-Arslantaş της άλλωτε Κιλικίας μιά δίγλωση ιερογλυφική επιγραφή στην Λουβιανή και στην Φοινικική γλώσσα. Με βάση το κείμενο αυτής της επιγραφής οι ιστορικοί θεωρούν πιθανή την ύπαρξη ιστορικού προσώπου του Μόψου. Η επιγραφή χρονολογείται από το 700 π.Χ. περίπου. 
Το πρόσωπο που μιλάει ονομάζεται ’-z-t-w-d στα Φοινικικά ή Azatiwataš στα Λουβιανά και δηλώνει ότι είναι ο βασιλιάς των d-n-n-y-m στα Φοινικικά ή Hiyawa στα Λουβιανά, της δυναστείας του «οίκου του M-p-š στα Φοινικικά και Mukšuš στα Λουβιανά. 
Προφανώς πρόκειται για απόγονο ή διάδοχο του Μόψου. Το όνομά του στα Φοινικικά θυμίζει μια κατά τον Όμηρο ονομασία των Ελλήνων, τους Δαναούς, ενώ το Hiyawa θυμίζει το Λουβιανό Ahhiyā(wa) που σύμφωνα με τις κυριαρχούσες εκτιμήσεις στην γλώσσα των Χετταίων σημαίνει Αχαιός και κάτοικος της Μυκηναϊκής αποικίας στην Μικρά Ασία. 
Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς αποδίδουν στον Μόψο σημαντικό ρόλο κατά την ίδρυση αποικίας στην Παμφυλία. 
Μια άλλη επιγραφή των Χετταίων που βρέθηκε στο Βογάτζκαλε της σημερινής Τουρκίας που παλιά ήταν η Χαττούσα, η πρωτεύουσα των Χετταίων αναφέρει ένα πρόσωπο με το όνομα Mukšuš σε σχέση με τον Βασιλιά Madduwattaš της Arzawa και τον Attaršiyaš της Ahhiyā. Επειδή το κείμενο είναι της εποχής της βασιλείας του Χετταίου αυτοκράτορα Arnuwanda III, μερικοί αρχαιολόγοι σχετίζουν το πρόσωπο του Μόψου με τους Λαούς της Θάλασσας που είχαν επιτεθεί στην Αίγυπτο τον 12ο π.Χ. αιώνα, ενώ το d-n-n-y-m ερμηνεύεται ως λαός Denyen που ήταν ένας από τους Λαούς της θάλασσας. Η άποψη αυτή δεν είναι όμως γενικά αποδεκτή. 
Το Κείμενο: 
ΜΟΠΣΟΕΣΜΙ! ΧΟΛΑΙΕΝΑΦΖΙΟΦΙΟΝΣΙΑΛΜΟΠΣΟΣΕΠΤΕΘΑΝΑΤΟΑΚΕΡΜΟΠΣΕΟΖΙΦΑΙ. 
1Μόψο εσμί - Μόψου ειμί = Είμαι (το κύπελλο) του Μόψου. 
2 ΧΟΛΑΙΕ = Περαστικέ ή Διαβάτη! 
3 ΝΑΦΖΙ = Στάσου και πρόσεχε ή δώσε βάση! Γνώριζε! (ΝΑΦΕ Επίχαρμος)! 
4 ΟΦΙΟΝ = Απο Φίδι (Δάγκωμα)! 
5 ΣΙΑΛ = Στέλνω κάτι με θόρυβο, Κάτι που τρέχει με ορμή, Σάλαγος! 
6 ΕΠΤΕ = Έπετε Ακολουθεί 
7 ΘΑΝΑΤΟ = θάνατος! 
8 ΑΚΕΡ = <<Αλλά>> Όμως, Εν τούτοις! 
9 ΖΙΦΑΙ = Ζήσε!! (<Κάτι σαν το σημερινό Αιωνία σου η μνήμη>)! 
<<Διαβάτη γνώριζε-Μάθε (πως-ότι) όταν ο όφις όρμησε-επετέθη ο Μόψος ακολούθησε τον θάνατο <πέθανε-απεβίωσε> Αλλά Ω Μόψε ας ζείς ((Στήν μνήμη μας))!!!

Επαμεινώνδας Βλαχογιώργος