Νωρίτερα
ο Σωκράτης στον διάλογο που έχει με τον Ερμογένη έχει ετυμολογήσει το
όνομα του Διός. (βλ. εδώ σχετικά http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2018/01/blog-post_95.html). Στην συνέχεια δίνει μια εξαιρετική εκδοχή της προέλευσης
του ονόματος της θεάς Εστίας. Ας την διαβάσουμε.
"ΣΩ. Ν' αρχίσουμε λοιπόν από την Εστία, σύμφωνα με τη συνήθεια; (1)
ΕΡΜ. Βέβαια είναι δίκιο.
ΣΩ. Τι λοιπόν να υποθέσουμε ότι είχε στο νου του εκείνος που την ονόμασε Εστία ;
ΕΡΜ. Μα το Δία, ούτε αυτό μου φαίνεται ότι είναι εύκολο.
ΣΩ. Φαίνεται λοιπόν, αγαπητέ μου Ερμογένη, ότι εκείνοι που πρώτοι έδωσαν τα ονόματα δεν ήταν τιποτένιοι,. αλλά κάποιοι αστρονόμοι και διορατικοί.
ΕΡΜ. Πώς το εννοείς αυτό ;
ΣΩ. Μου φαίνεται κατακάθαρα ότι η θέση των ονομάτων είναι έργο τέτοιων περίπου ανθρώπων, και αν κανείς ερευνήσει τα ξενικά ονόματα, περισσότερο ανακαλύπτει ποια σημασία έχει καθένα από αυτά. Λόγου χάρη εκείνο πού εμείς ονομάζουμε ουσία, μερικοί το ονομάζουν έ σ σ ί α, και άλλοι πάλι ώ σ ί α (2). Πρώτα λοιπόν η ουσία των πραγμάτων είναι λογικό να ονομάζεται Εστία σύμφωνα με το δεύτερο από αυτά τα ονόματα (δηλ. έσσία). Και εφόσον εμείς λέμε «έ σ τ ι ν» εκείνο που μετέχει στην ουσία (ύπαρξη), είναι σωστό και γι' αυτό το λόγο να ονομάζεται Εστία, γιατί φαίνεται ότι και εμείς τον παλιό καιρό ονομάζαμε έ σ σ ί α την ο υ σ ί α. Ακόμη, αν προσέξουμε και στις θυσίες, θα βρούμε ότι αυτή την έννοια έδιναν εκείνοι που έβαλαν αυτά τα ονόματα. Γιατί πριν οπό όλους τους θεούς στην Εστία πρώτην όφειλαν φυσικά να θυσιάζουν οι άνθρωποι εκείνοι που ονόμασαν εστία την ουσία όλων των πραγμάτων. Και όσοι πάλι την ονόμασαν ω σ ί α, αυτοί θα είχαν ίσως τη γνώμη του Ηρακλείτου, ότι όλα τα όντα κινούνται και τίποτα δεν μένει στάσιμο· ή αιτία, όπως ξέρουμε, και η διευθύνουσα αρχή είναι εκείνο που ωθεί, επομένως είναι σωστό να ονομάζεται αυτό ώσία (ώσις, ώθησις). Ας θεωρηθούν αρκετά όσα έχουν ειπωθεί απάνω σ' αυτό το θέμα από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τίποτε".
1. Από τη θεότητα Εστία άρχιζαν πάντοτε οι θυσίες.
2. Ωσία : ή λέξη, τύπος δωρικός, άπαντα στον Στοβαίο. Ή εστία είναι επίσης τύπος δωρικός.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΚΡΑΤΥΛΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΗΛΙΑΣ ΛΑΓΙΟΣ ΔΑΙΔΑΛΟΣ Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΡΜ. Βέβαια είναι δίκιο.
ΣΩ. Τι λοιπόν να υποθέσουμε ότι είχε στο νου του εκείνος που την ονόμασε Εστία ;
ΕΡΜ. Μα το Δία, ούτε αυτό μου φαίνεται ότι είναι εύκολο.
ΣΩ. Φαίνεται λοιπόν, αγαπητέ μου Ερμογένη, ότι εκείνοι που πρώτοι έδωσαν τα ονόματα δεν ήταν τιποτένιοι,. αλλά κάποιοι αστρονόμοι και διορατικοί.
ΕΡΜ. Πώς το εννοείς αυτό ;
ΣΩ. Μου φαίνεται κατακάθαρα ότι η θέση των ονομάτων είναι έργο τέτοιων περίπου ανθρώπων, και αν κανείς ερευνήσει τα ξενικά ονόματα, περισσότερο ανακαλύπτει ποια σημασία έχει καθένα από αυτά. Λόγου χάρη εκείνο πού εμείς ονομάζουμε ουσία, μερικοί το ονομάζουν έ σ σ ί α, και άλλοι πάλι ώ σ ί α (2). Πρώτα λοιπόν η ουσία των πραγμάτων είναι λογικό να ονομάζεται Εστία σύμφωνα με το δεύτερο από αυτά τα ονόματα (δηλ. έσσία). Και εφόσον εμείς λέμε «έ σ τ ι ν» εκείνο που μετέχει στην ουσία (ύπαρξη), είναι σωστό και γι' αυτό το λόγο να ονομάζεται Εστία, γιατί φαίνεται ότι και εμείς τον παλιό καιρό ονομάζαμε έ σ σ ί α την ο υ σ ί α. Ακόμη, αν προσέξουμε και στις θυσίες, θα βρούμε ότι αυτή την έννοια έδιναν εκείνοι που έβαλαν αυτά τα ονόματα. Γιατί πριν οπό όλους τους θεούς στην Εστία πρώτην όφειλαν φυσικά να θυσιάζουν οι άνθρωποι εκείνοι που ονόμασαν εστία την ουσία όλων των πραγμάτων. Και όσοι πάλι την ονόμασαν ω σ ί α, αυτοί θα είχαν ίσως τη γνώμη του Ηρακλείτου, ότι όλα τα όντα κινούνται και τίποτα δεν μένει στάσιμο· ή αιτία, όπως ξέρουμε, και η διευθύνουσα αρχή είναι εκείνο που ωθεί, επομένως είναι σωστό να ονομάζεται αυτό ώσία (ώσις, ώθησις). Ας θεωρηθούν αρκετά όσα έχουν ειπωθεί απάνω σ' αυτό το θέμα από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τίποτε".
1. Από τη θεότητα Εστία άρχιζαν πάντοτε οι θυσίες.
2. Ωσία : ή λέξη, τύπος δωρικός, άπαντα στον Στοβαίο. Ή εστία είναι επίσης τύπος δωρικός.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΚΡΑΤΥΛΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΗΛΙΑΣ ΛΑΓΙΟΣ ΔΑΙΔΑΛΟΣ Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου