Ο Ομηρικός κόσμος έχει βληθεί από την μονοθεϊστική θεοκρατικότητα

Ο Ομηρικός κόσμος είναι ο κόσμος ο οποίος έχει βληθεί περισσότερο από κάθε τι άλλο από την μονοθεϊστική θεοκρατικότητα. Μέσα στην Οδύσσεια και στην Ιλιάδα δεν υπάρχει πουθενά ο μονοθεϊστικός ανθρωποκεντρισμός ο οποίος ουσιαστικά αποξένωσε τον άνθρωπο από ό,τι ο Χάϊντεγγερ προσπάθησε να ξαναεύρη, από τα Όντα. Ο Οδυσσέας φεύγοντας από την Καλυψώ (ακηδία) ανακαλύπτει τη θαλάσσια θεότητα τη Λευκοθέα. Επίσης ομιλεί με το θεό του ποταμού. Σαφής η επιδίωξη του Ποιητού να τονίσει ότι ο άνθρωπος είναι μέρος του όλου, εσωτερικό κομμάτι του Κόσμου, ομιλούν κομμάτι και επικοινωνούν με κάθε δύναμη συμπαντική και ενέργεια. Ο Ομηρικός Άνθρωπος ανακαλύπτει τον έμμετρο ανθρωποκεντρισμό και σε καμμία περίπτωση δεν έχουμε τις γνωστές μονοθεϊστικές υπερβολές ότι ο κόσμος έγινε για τον άνθρωπο, διότι ο κόσμος ώς δύναμις ούτε έγινε υπήρχε ώς τέτοιος και ως χάριν της διαρκούς ανακατανομής της δυνάμεώς του. 

Ο Όμηρος τηρώντας το απόλυτο μέτρο διακρίνει ποιοτικά και όχι οντολογικά τον Άνθρωπο, τον ξεχωρίζει ώς Λόγο και σκοπό αλλά χωρίς να διαρρηγνύει τον εσωτερικό δεσμό με το Όλον. Ο άνθρωπος επικοινωνεί με το Όλον, ο Αχιλλέας ομιλεί με την Θέτιδα και την Αθηνά Σοφία. Ο Οδυσσέας με την Αθηνά Μέντη, τα πάντα είναι πλήρη θεών εσωτερικώς επικοινωνούντων με τον ζωντανό εσωτερικά και συμπαντικά Άνθρωπο. Ο Ομηρικός ήρωας δεν νοιώθει ξεχωριστός αλλά σε διαρκή σχέση με το Όλον γύρω του. Εξαρτάται εσωτερικώς από τη σοφία των θεών κοσμικών δυνάμεων, από τη γνώση του Άδου (υποσυνείδητη μετέπειτα γνώση) ξεχωρίζει μόνο προκειμένου να εξαντλήσει ορθά την ιδιαιτέρα δυναμή του.
Τελικά καταλάβαμε ότι ο Σωκράτης και ο Αριστοτέλης (Μεταφυσικά) αποξένωσαν διά του υπερβολικού νοησιοκρατισμού τους τον Άνθρωπο από το εσωτερικό περιβάλλον του Μυθικού Παραδείσου. Επιβάλλοντας έναν ά-λογο ανθρωποκεντρισμό ο οποίος ουδαμού δεν στοιχειοθετείται.Ο μονοθεϊσμός επάνω σε αυτό το έτοιμο έδαφος κατήργησε ώς δαίμονες όλες τις θείες οντότητες του Όλου, έφερε τον άνθρωπο στο κέντρο του Όλου του προκειμένου να δώσει λόγο ύπαρξης στο θεό δημιουργό, διότι χωρίς δημιούργημα δεν υπάρχει δημιουργός. Αναβαθμίσθηκε ο άνθρωπος για να υπάρξει ο θεός. 

Όμως ο Όμηρος δεν εξάγει τον Οδυσσέα και τον Αχιλλέα από τον οντολογικό κόσμο των θεών και των θεοτήτων των ηρώων και των ημιθέων.Τον κρατεί στην εσωτερική του διάσταση επικοινωνούντα με όλους και όλα τα όντα. 

Ο ανθρωποκεντρισμός του Αχιλλέως και του Οδυσσέως έγκειται στην ανάπτυξη της λογικής ικανότητας του ανθρώπου να προσδιορισθεί λογικά σε σχέση με τις κοσμικές δυνάμεις αυτής της διάστασης, σε σχέση με αυτή τη ζωή του σώματος και την επομένη του μη σώματος, τη θέσπιση μέσα σε αυτόν τον κόσμο ελλόγων κατηγοριών αιτίας και σκοπού προκειμένου ο άνθρωπος να οικοδομήσει πολιτισμό και αξίες. 

Ο Ομηρικός λόγος είναι η ικανότητα του ανθρώπου να προσδιορίσει τις ξεχωριστές ικανότητές του να τις συνδυάσει με τις λοιπές κοσμικές δυναμεις και να αναπτύξει το κομμάτι που του αναλογεί. Όχι να ξεχωρίσει ο Όμηρος πουθενά δεν ομιλεί για ανθρώπινη ανωτερότητα ούτε καταργεί άλλες θεότητες χάριν του ανθρώπου,ούτε θέτει τον άνθρωπο στο κέντρο του κόσμου. Ο Όμηρος ένοιωσε μαζί με την φωτισμένη εποχή του ότι ο άνθρωπος μέσα στο όν έχει τη μορφική ιδιαιτερότητα. Γι αυτό και γέμισε αυτή τη μορφή με δυνάμεις σοφίας, καρτερίας και σκοπού , ανάμνησης και αυτοσυνειδησίας διότι αυτό ήταν και η ανθρώπινη αποστολή, ο άνθρωπος ήταν η οντότητα που μπορούσε να σκεφθεί ιδέες και να τις μεταπλάσει σε πράξεις. Μέχρι εκεί. Παραμένει ενωμένος με τις κοσμικές δυνάμεις του κόσμου και δεν διακρίνεται από αυτές. Ο Ομηρικός ανθρωποκεντρισμός έγκειται με μέτρο στην ξεχωριστότητα του ανθρωπίνου νοερού λόγου να κτίσει πολιτισμό, να θέσει σκοπούς, να δημιουργήσει πόλεις με αξίες και νόμους, να θυμηθεί και να συγκεκριμενοποιήσει κοσμικές δυνάμεις παράγοντας πολιτισμό (η σοφία της Αθηνάς θα γίνει πόλις ) μέχρι εκεί. 

Η υπερβολική ανθρωποκεντρικότητα του μονοθεϊσμού δεν ανιχνεύεται στα έπη. Διότι ο άνθρωπος δεν πρέπει μέσα στο χάος να μείνει μόνος του. Διότι θα γίνει εύκολη λεία του θεού του ουρανού και των μετέπειτα πολιτικών θεών επί της γής.

Βασίλης Μακρυπούλιας δρ.φιλοσοφίας