ΑΦΟΥ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΙΩΝΙΑ ΘΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ, ΑΙΩΝΙΑ ΘΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟΝ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ

Όσο για τη μοναξιά του Εφέσιου αναχωρητή του ναού της Αρτέμιδος, μο­νάχα στα όρη της πιο άγριας ερημιάς, παραλυμένος απ’ την πα­γωνιά, μπορεί κανείς κάπως να το νοιώσει. Δεν εκπέμπει αυτός τη θέρμη καμίας συμπόνιας, καμίας λαχτάρας να «βοηθήσει» και να «σώσει»: μοιάζει με άστρο χωρίς ατμόσφαιρα.

Ρίχνει το φλογερό βλέμμα του προς τα μέσα, ενώ προς τα έξω το μάτι του θωρεί σβηστό και παγωμένο, σαν ψεύτικο. Ολόγυρά του στο φρούριο της περηφάνιας του, σκάνε τα κύματα της πλάνης και του παράλογου αηδιασμένος στρέφει άλλου τη ματιά... 

Άλλα και οι ευαίσθητες ψυχές αποφεύγουν ένα τέτοιο προσωπείο. 

Τούτη η μορφή θα ταίριαζε μάλλον στο ιερό ναού απόμακρου, ανάμεσα σ' αγάλματα θεών, σε μια ψυχρή μεγαλόπρεπη αρχιτεκτονική. Σαν άνθρωπος ανάμεσα στους όμοιούς του, ο Ηράκλειτος ήταν σπά­νια περίπτωση, κι όταν τον είδαν, λέει, να παρακολουθεί το θο­ρυβώδες παιγνίδι των παιδιών απόλυτα συγκεντρωμένος, εκείνος στοχαζόταν ό,τι δεν στοχάστηκε ποτέ κανένας θνητός εξ αφορ­μής τέτοιου θεάματος: το παιγνίδι του Μεγάλου Παιδιού Δία, που ναι ο κόσμος· την αιώνια χαρά να γκρεμίζεις και να δημιουργείς έναν κόσμο απ’ την αρχή.

Δεν χρειαζόταν τούς ανθρώπους, ούτε και η γνώση του εξαρτιόταν από δαύτους' όλα όσα· θα του μά­θαιναν εκείνοι ή όσα πάσχιζαν να μάθουν άλλοι σοφοί πριν απ’ αυτόν, τον άφηναν αδιάφορο. 

«ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ ΓΥΡΕΨΑ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΣΑ» είπε χρησιμοποιώντας μια λέξη-κλειδί για τη νοη­ματική διερεύνηση ενός χρησμού: σαν να ήταν αυτός ο απόλυτος τηρητής κ ’εκτελεστής της περίφημης δελφικής ρήσης «ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ», και κανείς άλλος!.

Αφού ο κόσμος αιώνια θα χρειάζεται την Αλήθεια, αιώνια θα χρειάζεται τον Ηράκλειτο, ακόμη κι αν αυτός δεν έχει την ανάγκη του. 

Γιατί να νοιαστεί για τη δική του δόξα; - «τη δόξα θνητών που έρχονται και παρέρχονται!», καθώς αναφωνεί σαρκαστικά.

Τούτα αρμόζουν σε αοιδούς και ποιητές, καθώς και σ’ όσους άνα κηρύχθηκαν «σοφοί» πριν από κείνον.. — ας χορτά­σουν αυτοί με τη νοστιμότερη τροφή τής φιλαυτίας τους! 

Για τον ίδιο, τέτοιες γεύσεις παραείναι συνηθισμένες...Δική του έγνοια δεν είναι ο εαυτός του, αλλά η Αλήθεια· κι ακριβώς αυτή τούτη η Αλήθεια του λέει ότι τον χρειάζεται η Ανθρωπότητα» αν θέλει να ζήσει αιώνια — δεν χρειάζεται ο ίδιος να ζήσει αιώνια!.

Η Αλήθεια! Παραλήρημα ενός Θεού! 

Τι ενδιαφέρει τους ανθρώπους η Αλήθεια;

Και τι ήταν τάχα η ηρακλείτεια Αλήθεια!

Φ.Νιτσε