Ο Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1798. Ο πατέρας του Νικόλαος Σολωμός ήταν ευγενής, ενώ η μητέρα του Αγγελική Νίκλη, γυναίκα του λαού. Ο πατέρας του πέθανε το 1807, όταν ο Δ. Σολωμός ήταν ακόμη μικρός. Χάρη στη μητέρα του έμαθε την απλή γλώσσα που μιλούσε ο λαός. Συγχρόνως έμαθε και τα Ιταλικά που μιλούσαν οι Επτανήσιοι αριστοκράτες από τον Αββά Σάντιο Ρώσση, ένα ιταλό πρόσφυγα από την Κρεμώνα...
Το 1808 ο Δ. Σολωμός πήγε μαζί με το δάσκαλο του Ρώσση στην Ιταλία, όπου τελείωσε τη μέση εκπαίδευση. Στην Κρεμώνα σπούδασε λατινική και ιταλική φιλολογία και αργότερα φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Παβίας. Στην Ιταλία ήρθε σε επαφή με διάφορους πνευματικούς ανθρώπους. Στο Μιλάνο ο Σολωμός γνώρισε τον μεγάλο ιταλό ποιητή Μόντη, που τον επηρέασε αρκετά. Εκεί στην Ιταλία ο Σολωμός έγραψε τα πρώτα του ποιήματα στα ιταλικά και λατινικά.
Το 1818 ο Δ. Σολωμός επέστρεψε στη Ζάκυνθο, όπου άρχισε να γράφει ποιήματα στην ελληνική γλώσσα.
Σημαντική για την στροφή του προς τη συγγραφή στα Ελληνικά θεωρείται η συνάντησή του το 1822 με τον Σπ. Τρικούπη. Ο Τρικούπης επισκέφθηκε την Ζάκυνθο το 1822 ως προσκεκλημένος του λόρδου Γκίλφορντ. Η φήμη του Σολωμού στο νησί ήταν ήδη μεγάλη και ο Τρικούπης θέλησε να τον γνωρίσει. Στη δεύτερη συνάντησή τους ο Σολωμός τού διάβασε το ιταλικό Ωδή για την πρώτη λειτουργία και ο Τρικούπης τού είπε «Η ποιητική σας ιδιοφυΐα σας επιφυλάσσει μια διαλεχτή θέση στον ιταλικό Παρνασσό. Αλλά οι πρώτες θέσεις εκεί είναι πιασμένες. Ο ελληνικός Παρνασσός δεν έχει ακόμη το Δάντη του». Ο Σολωμός τού εξήγησε ότι δεν γνώριζε καλά τα ελληνικά και ο Τρικούπης τον βοήθησε στην μελέτη των ποιημάτων του Χριστόπουλου. Ο αριστοκράτης Σολωμός αντίθετα από τον Κάλβο, ξεκινώντας από την ιταλική παιδεία, «ανακάλυψε τον νέο ελληνισμό σαν μια δύναμη άγνωστη, θαυμαστή και γονιμοποιό».
Τα πρώτα του ποιήματα είναι: «Η αγνώριστη», «Η ξανθούλα», «Η τρελή μάνα» κ.α. Σ’ αυτά τα ποιήματα ο κόσμος του είναι απλός και εμπνέεται αρκετά από τη φύση. Είναι διάχυτη η αίσθηση του ωραίου και υπάρχει κάποιος λυπηρός τόνος. Η γλώσσα είναι απλή.
Το 1823, δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα του Αγώνα, θα γράψει τον “`Υμνο εις την Ελευθερία”, που θα τυπωθεί το 1825. Το ποίημα αυτό αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές και είναι εμπνευσμένο από τα γεγονότα των πρώτων χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης. Το ποίημα αυτό μεταφράστηκε στα ιταλικά και στα γαλλικά. Μελοποιήθηκε από το Νικόλαο Μάντζαρο (1828-30) και έγινε ο Εθνικός `Υμνος της Ελλάδας το 1865.
Το 1824 ο Σολωμός έγραψε το ποίημα “Εις τον θάνατο του Λόρδου Μπάιρον”, το οποίο αποτελείται από 166 τετράστιχες στροφές. Το 1825 έγραψε το επίγραμμα “Η καταστροφή των Ψαρών”. Από το 1823 μέχρι και το 1825 έγραψε ένα πεζογράφημα το “Διάλογο”, στο οποίο υπερασπίζεται τη δημοτική γλώσσα. Το 1826 έγραψε ένα θαυμαστό πεζογράφημα με τίτλο “Η γυναίκα της Ζάκυνθος”, το οποίο έχει σατιρικό χαρακτήρα.
Την ίδια χρονιά (1826) ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε το ποίημα “Η Φαρμακωμένη” και το ποίημα “Λάμπρος”, του οποίου έχουμε μόνο το προσχέδιο και λίγα αποσπάσματα, γιατί δεν πρόλαβε να το τελειώσει. Προσπάθησε να το ολοκληρώσει αργότερα στην Κέρκυρα, αλλά δεν το κατόρθωσε.
Το 1828 ο Δ. Σολωμός πηγαίνει στην Κέρκυρα. Η Κέρκυρα θα του προσέφερε όχι μόνο ένα περιβάλλον πνευματικότερο, αλλά και την απομόνωση που ταίριαζε στον μονήρη και ιδιότροπο χαρακτήρα του και η οποία ήταν απαραίτητη για την μελέτη και την ενασχόλησή του με την ποίηση, σύμφωνα και με τις υψηλές αντιλήψεις που είχε για την Τέχνη. Γι’ αυτό και τα πρώτα χρόνια της ζωής του στην Κέρκυρα ήταν τα πιο ευτυχισμένα χρόνια
Το 1830 άρχισε να γράφει το Α` σχεδίασμα των “Ελεύθερων Πολιορκημένων”, ένα ποίημα το οποίο εμπνέεται από τη πτώση του Μεσολογγίου το 1826. Το Β` σχεδίασμα του ιδίου έργου το επεξεργάζεται στη δεκαετία 1833-1844. Το Γ` σχεδίασμα το άρχισε το 1844, χωρίς όμως να προλάβει να το τελειώσει, γιατί τον βρίσκει ο θάνατος.
Παράλληλα με τους “Ελεύθερους Πολιορκημένους” ο Διονύσιος Σολωμός επεξεργάζεται και άλλα έργα.
Την περίοδο 1833-1838, και ενώ οι σχέσεις με τον αδελφό του είχαν αποκατασταθεί, η ζωή του συνταράχθηκε από μια σειρά δίκες, με τις οποίες ο ετεροθαλής αδελφός του (από την πλευρά της μητέρας του) Ιωάννης Λεονταράκης διεκδικούσε τμήμα της πατρικής περιουσίας, με το επιχείρημα ότι ήταν και αυτός τέκνο του κόντε Νικόλαου Σολωμού, αφού η μητέρα του ήταν έγκυος πριν από το θάνατό του. Παρόλο που η κατάληξη της περιπέτειας ήταν ευνοϊκή για αυτόν και τον αδελφό του, η δικαστική διαμάχη οδήγησε σε αποξένωση του Σολωμού από τη μητέρα του (πληγώθηκε πολύ από τη στάση της, κυρίως επειδή την υπεραγαπούσε) και στην απόσυρσή του από τη δημοσιότητα.
Στα 1833 με 1834 έγραψε το ποίημα “Κρητικός” και το 1849 τον “Πόρφυρα”.
Στην Κέρκυρα ο Σολωμός βρέθηκε σύντομα στο στο επίκεντρο ενός κύκλου θαυμαστών και ποιητών, ενός πυρήνα από πνευματικούς ανθρώπους με μεγάλη μόρφωση, με προοδευτικές και φιλελεύθερες ιδέες, με αισθητική κατάρτιση και με αυστηρές αξιώσεις για την τέχνη. Τα σημαντικότερα πρόσωπα που με τα οποία συσχετίστηκε ο ποιητής ήταν ο Νικόλαος Μάντζαρος, ο Ιωάννης και ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος, ο Ερμάννος Λούντζης, ο Nicolo Tommaseo, ο Ανδρέας Μουστοξύδης, ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης, ο Ιάκωβος Πολυλάς, ο Ιούλιος Τυπάλδος, ο Ανδρέας Λασκαράτος, ο Γεράσιμος Μαρκοράς.
Το 1851 εμφανίστηκαν και σοβαρά προβλήματα υγείας και ο χαρακτήρας του έγινε ακόμα πιο ιδιόρρυθμος. Αποκόπηκε από φιλικά του πρόσωπα, όπως τον Πολυλά (οι σχέσεις τους αποκαταστάθηκαν το 1854) και μετά και την τρίτη εγκεφαλική συμφόρηση που έπαθε το 1856 δεν έβγαινε πλέον από το σπίτι. Πέθανε τελικά τον Φεβρουάριο του 1857.
Ο Διονύσιος Σολωμός είναι ο εθνικός μας ποιητής. Κατάφερε να δημιουργήσει την Επτανησιακή Σχολή και να γίνει ο κυριότερος εκπρόσωπος και εκφραστής της. Ο Σολωμός συνδύασε στα ποιήματα του το δυτικό στοχασμό με την ελληνική παράδοση, τη δημοτική γλώσσα με τον αυστηρό στίχο, την υψηλή ιδέα με τον πόθο για ελευθερία, την εθνική και πνευματική ανεξαρτησία των Ελλήνων.
ΕΡΓΑ
Ελληνικά Ποιήματα
| Τα πρώτα έργα | ||
|---|---|---|
| Εις κόρην η οποία ανεθρέφετο μέσα εις μοναστήρι | Στο θάνατο της μικρής ανεψιάς | |
| Πόθος (απόσπασμα) | Η σκιά του Ομήρου | |
| Ανάμνησις | Η Ευρυκόμη | |
| Εις φίλον ψυχορραγούντα | O θάνατος της ορφανής | |
| Το όνειρο | Ο θάνατος του βοσκού | |
| Προς τον Κύριον Λοδοβίκον Στράνη | Η Ψυχούλα | |
| Προς τον Κύριον Γεώργιον Δε Ρώσση | Η Αγνώριστη | |
| Κάκιωμα | Η Ξανθούλα | |
| 1823-1833: Η περίοδος της διαμόρφωσης | ||
| Ύμνος εις την Ελευθερίαν (1823) | Νεκρική Ωδή | |
| Ποίημα Λυρικό εις το θάνατο του Λορδ Μπάϊρον (1824) | Εις μοναχήν (1829) | |
| Εις Μάρκο Μπότσαρη (1823) | Εις το θάνατο κυρίας Αγγλίδας | |
| Η καταστροφή των Ψαρών (1824) | Η Φαρμακωμένη στον Άδη | |
| Η Φαρμακωμένη (1826) | Ο Λάμπρος (1829) | |
| Τα μεγάλα έργα της ωριμότητας | ||
| Ο Κρητικός (1833) | ||
| Ελεύθεροι Πολιορκημένοι (1826-1844) | ||
| Ο Πόρφυρας (1849) | ||
| Τα τελευταία σχεδιάσματα | ||
| Νικηφόρος ο Βρυέννιος | Προς τον Βασιλέα της Ελλάδας | |
| Εις το θάνατο Αιμιλίας Ροδόσταμο (1848) | Ο Ανατολικός Πόλεμος | |
| Εις Φραγκίσκα Φραίζερ (1849) | Carmen Seculare | |
| Εις το θάνατο της ανεψιάς του | Ελληνίδα Μητέρα | |
| Σατιρικά | ||
| Η Πρωτοχρονιά (1824) | ||
| Το Ιατροσυμβούλιο (1825) | ||
| Η Βίζιτα | ||
| Το όνειρο (1826) | ||
| Η Τρίχα (Σατιρικό του 1833) | ||
Ελληνικά πεζά
| O Διάλογος (1822-1825) |
| Η Γυναίκα της Ζάκυθος (1826-1829) |
Μεταφράσεις
| Η άνοιξη του Μεταστάσιου |
| Το καλοκαίρι του Μεταστάσιου |
| Ωδή του Πετράρχη |
Ιταλικά ποιήματα (επιλογή)
| Πρώιμα έργα | ||
|---|---|---|
| La Distruzione di Gerusalemme (Η καταστροφή της Ιερουσαλήμ) | ||
| Ode per prima messa (Ωδή για την πρώτη λειτουργία) | ||
| Rime Improvvisate (συλλογή, 1822) | ||
| Ημιτελή ποιήματα της τελευταίας περιόδου | ||
| La navicella Greca (Το ελληνικό καραβάκι) | L' albero mistico (frammento- απόσπασμα) (Το μυστικό δέντρο) | |
| Saffo (Σαπφώ) | L' avvelenata (frammenti) (Η φαρμακωμένη) | |
| Orfeo, sonetto (Ορφέας) | Il giovane guerriero (frammenti)(ο νέος πολεμιστής) | |
| Sonetto in morte di Stelio Marcoran (Σονέτο στο θάνατο του Στέλιου Μαρκορά) | ||
| Πεζά σχεδιάσματα ποιημάτων | ||
| La madre Greca (Η ελληνίδα μητέρα) | Orfeo (Ορφέας) | |
| La donna velata (Η γυναίκα με το μαγνάδι) | Ο Πόρφυρας | |
| L'usignolo e lo sparviere (Το αηδόνι και το γεράκι) | ||
Ιταλικά πεζά
| Per Dr. Spiridione Gripari (Επικήδειος λόγος, 1820) |
| Elogio di Ugo Foscolo (Επιμνημόσυνος λόγος, 1827) |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου