Ειδώλιο ελληνιστικών χρόνων με την "αναδυόμενη" Αφροδίτη

Ο Ησίοδος στη "Θεογονία" περιγράφει τη γέννηση της Αφροδίτης από τα γεννητικά όργανα του Ουρανού, τα οποία απέκοψε και πέταξε στη θάλασσα ο Κρόνος. Από τον αφρό που σχηματίστηκε γύρω τους αναδύθηκε η θεά, που έμεινε γνωστή ως θεά του έρωτα. Ο πανάρχαιος μύθος αναπαρίσταται στην ελληνική τέχνη ήδη από τον 5ο αι. π.Χ. ...

Η συγκεκριμένη απεικόνιση, ωστόσο, με την Αφροδίτη γυμνή να στίβει τα μαλλιά της πάνω σε βραχώδες έξαρμα ή, ίσως, καθισμένη πάνω σε δελφίνι (η φθορά του ειδωλίου δεν επιτρέπει την ασφαλή ταύτιση) αποτελεί δημιουργία των ελληνιστικών χρόνων και είναι γνωστή τόσο από μνημειακά μαρμάρινα γλυπτά όσο και μικρού μεγέθους ειδώλια.

Ορισμένοι μελετητές θεωρούν ότι ο τύπος έλκει την καταγωγή του από έναν περίφημο πίνακα Αναδυομένης Αφροδίτης του ζωγράφου Απελλή στο Ασκληπιείο της Κω (β΄ μισό 4ου αι. π.Χ.), που, όπως και το πραξιτέλειο άγαλμα της Κνιδίας Αφροδίτης, αναφέρεται σε αναρίθμητες αρχαίες πηγές και φαίνεται ότι συνέβαλε στη διαμόρφωση ενός νέου προτύπου γυναικείας ομορφιάς κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.

Είναι, άλλωστε, σαφές ότι η ερωτική διάσταση της Αφροδίτης δεν αναδεικνύεται παρά μόνον κατά την Ελληνιστική περίοδο, όταν πληθαίνουν οι γυμνές απεικονίσεις της θεάς και η λέξη "Αφροδίσια" γίνεται συνώνυμη με την ερωτική συνεύρεση. Το γεγονός αυτό πιθανώς συνδέεται με μια βελτίωση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας και την αποδέσμευσή της από το συντηρητισμό των αυστηρά ανδροκρατούμενων πόλεων της Κλασικής εποχής αλλά και της κλασικής τέχνης, που βάσισε την αισθητική της στη λατρεία του ανδρικού σώματος.