Translate

Κυριακή 12 Ιουλίου 2020

Θυία: η πρώτη ιέρεια του Διόνυσου στους Δελφούς

«Οι δε Καστάλιόντε άνδρα αυτόχθονα και θυγατέρα εθέλουσιν αυτώ γενέσθαι Θυίαν, και ιεράσθαί τε την Θυίαν Διονύσω πρώτον και όργια αγαγείν τό θεώ από ταύτης δε και ύστερον όσαι τό Διονύσω μαίνονται Θυιάδας καλείσθαι φασιν υπό ανθρώπων Απόλλωνος δ' ουν παίδα και Θυίας νομίζουσιν είναι Δελφόν».
(Παυσανίας)Η Θυία είναι Νύμφη η οποία κατά την παράδοση ήταν η πρώτη ιέρεια του Διονύσου στους Δελφούς.
Το ίδιο το όνομα «Θυία» προέρχεται από το αρχαίο ρήμα θ ύ ω = θυσιάζω ή θυμιάζω, καθώς η Θυία ήταν η πρώτη που θυσίασε στον Διόνυσο.
Ήταν κόρη του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, και μητέρα του Μ ά γ ν η τ α, τον οποίο απέκτησε από τον Δία. Από τον Δία απέκτησε επίσης και τον Μ α κ ε δ ό ν α ή Μακεδνό.
Ο Η ρ ό δ ο τ ο ς, ακολουθώντας την τοπική δελφική παράδοση, γράφει (Ζ 178) ότι η Θυία ήταν Ναϊάδα μιας πηγής στον Παρνασσό, κόρη του Κηφισού ή του Κασταλίου, ενός αυτόχθονα των Δελφών.
Κατά τον Π α υ σ α ν ί α (Ι΄ 6, 2-4) η Θυία απέκτησε και ένα γιο από τον Απόλλωνα, τον Δ ε λ φ ό, ενώ παριστανόταν σε τοιχογραφία Νεκυία του Πολυγνώτου, στη «Λέσχη των Κνιδίων» στους Δελφούς.
Ο Η σ ί ο δ ο ς γύρω στο 700 π.Χ. ύμνησε τον έρωτα του Δία εκείνη έμεινε έγκυος και γέννησε τον Μάγνητα και τον Μακεδόνα, που έζησαν γύρω από τον Όλυμπο.
Προς τιμήν του Διονύσου και της πρώτης ιέρειας του, την Θυία, είχαν θεσπιστεί γιορτές, τα Θυία, που γινόταν σε κάποιο οικοδόμημα σε απόσταση οχτώ περίπου σταδίων από την πόλη.
Οι ιερείς έφερναν εκεί τρεις άδειους λέβητες και σφράγιζαν κατόπιν τις πόρτες του οικοδομήματος. Οταν ξαναέμπαιναν έβρισκαν τους λέβητες γεμάτους κρασί (Παυσ. 6,26,1-2).
Επίσης πολλές οι πηγές πως, οι γυναίκες που λάτρευαν τον θεό Διόνυσο, εκτός από τις Βάκχες και τις Μαινάδες, ήταν και οι
Θ υ ι ά δ ε ς.
Λέγεται πως ήταν οι κόρες της πρώτης ιέρειας του Διονύσου στους Δελφούς, της Θυίας από όπου και πήραν το όνομά τους.
Οι Θυιάδες αποκαλούνταν και Θυστάδες ή Θυίαι.
Ο Παυσανίας γράφει (Ι΄ 4, 3 κ.ε.) ότι οι Θυιάδες κατάγονταν από την Αττική και μία φορά κάθε δύο χρόνια ανέβαιναν στον Παρνασσό, όπου μαζί με άλλο «θίασο» (ομάδα) γυναικών από τους Δελφούς τελούσαν τα «όργια» του Διονύσου.
Στον δρόμο οι Θυιάδες έκαναν στάσεις και χόρευαν με τραγούδια και μουσικά όργανα. Οι στάσεις αυτές γίνονταν σε χώρους με λατρευτική σημασία, όπως στον Πανοπέα της Φωκίδας.
Αναφέρει ο Παυσανίας:
"το ετερον δε ουκ εδυνήθην συμβάλεσθαι πρότερον, εφ ότω καλλίχορον τον Πανοπέα είρηκεν , πριν ἢ εδιδάχθην υπό των παρ' Αθηναίοις καλουμένων Θυιάδων. αι δε Θυιάδες γυναίκες μεν εἰσιν Αττικαί, φοιτώσαι δε ες τον Παρνασσόν παρά έτος αύται τε και αι γυναίκες Δελφών άγουσιν όργια Διονύσῳ. ταύταις ταις Θυιάσι κατά την εξ Αθηνών οδὸν και αλλαχού χορούς ιστάναι και παρὰ τοις Πανοπεύσι καθέστηκε: και η επίκλησις ἡ ες τον Πανοπέα Ομήρου υποσημαίνειν των Θυιάδων δοκεί τον χορόν".
Είναι άγνωστο το πόσες γυναίκες αποτελούσαν τον θίασο των Θυιάδων. Ως μέτρο συγκρίσεως υπάρχουν οι 11 Διονυσιάδες της Σπάρτης και οι 16 γυναίκες της Ήλιδας.
Ο Παυσανίας γράφει (Ι΄ 19, 4) ότι στο δυτικό αέτωμα του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς απεικονιζόταν εκτός των άλλων το ηλιοβασίλεμα, ο Διόνυσος και οι Θυιάδες.
Τα έργα αυτά ανήκαν στον Αθηναίο γλύπτη Ανδροσθένη.
Η νεότερη έρευνα διετύπωσε την επιφύλαξη ότι μπορεί οι γυναίκες αυτές να ήταν Βάκχες και όχι Θυιάδες, επειδή υποστηρίχθηκε ότι οι τελευταίες ανήκουν στους ιστορικούς χρόνους, ενώ οι αναφορές για τις Βάκχες χάνονται σε χρόνους μυθικούς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου